Elitarny jubiler

W większości salonów jubilerskich można kupić biżuterię wytworzoną w innym warsztacie. Właściciele salonów jubilerskich decydują się na zakup gotowej biżuterii, którą następnie oferują swoim klientom. Jednak za naszą zachodnią granicą coraz powszechniejsze jest oferowanie w małych salonach jubilerskich biżuterii autorskiej, która jest projektowana na specjalne zamówienie klienta. Właściciele zachodnich małych salonów jubilerskich zauważyli, że w starciu z gigantami rynkowymi nie będą mieli szansy, jeśli nie zdecydują się na zaoferowanie swoim klientom usług skrojonych na ich miarę. W związku z tym wielu postawiło na indywidualne podejście do klienta i spełnianie jego potrzeb.

Biżuteria osobista

Szansą na pozyskanie wielu nowych klientów w Polsce jest także spełnianie ich oczekiwań i oferowanie im niecodziennych możliwości kupna biżuterii. W Polsce biżuteria w dalszym ciągu uważana jest za dobro luksusowe. Niewielu ludzi w ciągu roku decyduje się na zakup kosztownego drobiazgu. Jednak nie można zaprzeczyć faktowi, że stale rośnie także grupa osób, która zainteresowana jest kupnem drogiej biżuterii zaprojektowanej specjalnie dla nich. Właściciele sklepów jubilerskich powinni wobec tego poważnie zastanowić się nad możliwością zaoferowania klientom biżuterii “skrojonej na miarę”.

W zagranicznych salonach jubilerskich często można spotkać się z informacją, że jubiler wykona biżuterię według pomysłu zamawiającego. – Taka oferta cieszy się największym zainteresowaniem wśród narzeczonych i małżonków, którzy chcą zamówić oryginalny pierścionek zaręczynowy, który będzie stworzony według własnego pomysłu – mówi Cate Abray, projektantka biżuterii i właścicielka salonu jubilerskiego Goldor w Szwecji. – Niemal każda para przychodząca do mnie ma swój pomysł na stworzenie wzoru obrączek, których nikt inny nie będzie miał – dodaje. Młodzi ludzie na całym świecie coraz częściej wybierają biżuterię, której z pewnością nie będzie można kupić w sieciowym sklepie. – Moi klienci decydują nie tylko o projekcie biżuterii, ale także o materiale, z jakiego ma ona zostać wykonana. Zauważyłam, że bardzo rzadko zdarza się, aby młode małżeństwa chciały nosić obrączki z żółtego złota – mówi Cate Abray. – Wśród materiałów dominuje platyna i białe złoto, równie często można spotkać się ze stalą – dodaje.

Spełnianie oczekiwań

W polskich małych salonach jubilerskich coraz częściej pojawiają się osoby, które mają pomysł na pierścionek zaręczynowy, kolczyki czy obrączki. Jednak rzadko można w nich skorzystać z usługi umożliwiającej klientowi wspólną z jubilerem pracę nad projektem wyrobu. Bardzo często winny takiemu stanowi rzeczy jest brak specjalistycznego oprogramowania, które umożliwia projektowanie biżuterii za pomocą sprzętu komputerowego. W małych zakładach jubilerskich klient ma bowiem zazwyczaj do wyboru gotową biżuterię i parę przykładowych wzorów, które w momencie, gdy zostaną przez klienta zaakceptowane, mogą zostać wykonane. Jednak bardzo rzadko można spotkać się z sytuacją, w której jubiler pozwoli klientom na zaprojektowanie biżuterii, a gotowy projekt prześle im do akceptacji. Jubilerzy obawiają się braku zainteresowania taką ofertą, dlatego nie decydują się na wprowadzenie jej w swoim zakładzie. Jednak ich obawy są zupełnie nieuzasadnione, ponieważ obserwując zachodnie rynki jubilerskie, można odnieść wrażenie, że jubilerzy, którzy zdecydowali się na takie rozwiązanie, mają znacznie więcej klientów niż wcześniej.

Przyszłość należy do indywidualistów

Małe salony jubilerskie nie mogą konkurować z wielkimi korporacjami, nie będą miały nigdy takiej liczby klientów ani tak dużej oferty. Dlatego powinny decydować się na wprowadzenie rozwiązań, które zapewnią im stale nowych klientów, którzy będą chcieli korzystać z możliwości, jakie daje im specjalistyczny sprzęt. Z całą pewnością potrzeby klienta, wcześniej czy później, zostaną przez rynek zaspokojone, a może dobrze byłoby, gdyby nasz salon jubilerski miał w tym swój udział.

Nowe czasy, nowe wymagania

Komputer stał się niezastąpionym sprzętem niemal w każdej dziedzinie. Nie można już wyobrazić sobie ani życia, ani pracy bez użycia sprzętu komputerowego, którego skuteczność doceniają wszyscy. Do niedawna osobami, którymi udawało się obyć bez ogarniającej z każdej strony komputeryzacji, byli jubilerzy, jednak teraz coraz powszechniej w ich świat wkracza informatyzacja, która umożliwia tworzenie projektów i modeli biżuterii w cyberprzestrzeni. Oczywiście wielu twórców nadal posługuje się dawnymi metodami, jednak coraz częściej można spotkać się z osobami, które swoją pracę wspomagają projektowaniem i produkcją biżuterii dzięki użyciu najnowocześniejszych technologii.

Wizualizacja pomysłu

Dzięki rozwiązaniom technologicznym projektanci biżuterii mają znacznie ułatwione zadanie. Nie muszą już bowiem tworzyć odlewów biżuterii a następnie jej wyrabiać, aby zobaczyć, czy dany przedmiot jest wystarczająco piękny. Mogą wszystkie swoje pomysły od razu obserwować na monitorze komputera.

Nowoczesne oprogramowanie umożliwia naszkicowanie wzoru biżuterii a następnie dzięki programowi tworzy na monitorze komputera gotowe dzieło, w którym oczywiście ciągle można nanosić potrzebne poprawki i stale je udoskonalać. Niemal wszystkie programy komputerowe do projektowania biżuterii wykorzystują technologię 3D, która umożliwia wizualizację wykonanej biżuterii w wersji trójwymiarowej.

Dziś większość projektantów posługuje się komputerowymi programami do projektowania biżuterii. – Praca przed monitorem komputera i błyskawiczne nanoszenie poprawek bardzo pozytywnie wpływa na jakość wykonanej przeze mnie biżuterii – mówi Konrad Haik, absolwent warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. – Młodzi twórcy nie wyobrażają sobie innego sposobu pracy – dodaje. Programy do projektowania biżuterii nie wymagają od twórców specjalistycznych komputerów. Prawie każdy z nich można zainstalować na zwykłym PC, który nie musi spełniać specjalnych warunków. Najlepsze oprogramowania muszą zostać zainstalowane na komputerze, który ma co najmniej 10 GB wolnej pamięci na twardym dysku i 2 GB pamięci operacyjnej, ważny jest także dostęp do internetu, aby oprogramowanie mogło być na bieżąco uaktualniane.

Programowe ABC

W programach do projektowania biżuterii zazwyczaj jest wiele gotowych projektów, narzędzia do edytowania i tworzenia nowych obiektów oraz wizualizator, dzięki któremu można wyświetlić gotowy projekt, który bardzo trudno rozróżnić od fotografii biżuterii. – Programy różnią się między sobą – mówi Paulina Wolska, informatyk. – Jubilerzy wybierając określony z nich, powinni zwrócić uwagę na możliwości, jakie daje. Im więcej oferuje narzędzi dla użytkownika, tym jest lepszy – dodaje.

W bibliotece, w której zgromadzone są przykładowe modele biżuterii, kamienie i ich oprawy, profile szyn pierścionków czy obrączek, musi istnieć także możliwość dodawania własnych komponentów oraz możliwość indywidualnego ich obrabiania. W programie powinny także znaleźć się wszystkie materiały potrzebne do produkcji biżuterii, takie jak złoto, srebro, platyna, diament czy skóra albo drewno, ale także możliwość szybkiego tworzenia nowych materiałów i łatwego zapamiętywania ich.

Program powinien mieć także funkcję kreatora rozmiarów pierścionków czy możliwość ustawienia maksymalnej wagi dla elementu. Warto również zwrócić uwagę, czy w programie jest możliwość cieniowania albo funkcja Ray Tracing, która zapewnia znacznie lepszą jakość, pozwala stosować efekty świetlne, czy modelować tłem. Dobre programy do projektowania biżuterii powinny także mieć funkcję tworzenia wcięć o dowolnych kształtach oraz funkcję “łączenia punktów”, która buduje powierzchnię na podstawie krzywych podanych przez użytkownika.


Tworzenie bez potu

Na polskim rynku jubilerskim pojawia się ostatnio coraz więcej programów do komputerowego projektowania biżuterii. Niektóre z nich są dostępne w języku polskim, jednak znaczna większość w języku angielskim. Firmy, które oferują swoje oprogramowanie polskim twórcom, coraz częściej prowadzą szkolenia, które pomagają w wykorzystywaniu najnowocześniejszych rozwiązań znajdujących się w programie. Szkolenie z korzystania z programu jest zazwyczaj wliczone w cenę oprogramowania i może być przeprowadzone w miejscu pracy twórcy. Przyszłość z pewnością należy do projektantów, którzy zdecydują się na tworzenie przy pomocy komputera.

Taka forma pracy powoduje, że praca nad tworzeniem biżuterii staje się prawdziwą przyjemnością. – Aby rozpocząć pracę na komputerze, trzeba doskonale zaznajomić się ze specjalistycznym oprogramowaniem – mówi Paulina Wolska. – Osoby, które nie znają funkcji, jakie daje określony program, albo chcą zgłębić jego możliwości samodzielnie, bardzo szybko się zniechęcają i uważają, że tradycyjne sposoby tworzenia biżuterii są znacznie lepsze. Nic jednak bardziej mylnego.

Jeśli nauczymy się w pełni korzystać z udogodnień technologii, nie będziemy mogli wyobrazić sobie innego sposobu na tworzenie nowoczesnej biżuterii – dodaje. Zakup profesjonalnego oprogramowania nie jest sprawą tanią, jednak jest to inwestycja, która z pewnością się zwróci. Najtańsze oprogramowanie to wydatek rzędu od dwóch do czterech tysięcy złotych, na bardzo specjalistyczny sprzęt wydamy nawet dziesięć tysięcy.

Zachodnia moda niebawem w Polsce

Projektanci w Ameryce Północnej oraz Europie bardzo często w swoich pracowniach projektują biżuterię na specjalne zamówienie klienta, który uczestniczy w całym procesie tworzenia. Do Polski moda na samodzielne projektowanie pierścionków zaręczynowych jeszcze nie dotarła, jednak obserwując zachodnie rynki, można przypuszczać, że niedługo także u nas pojawią się ludzie, którzy zanim zdecydują się na zakup określonego produktu, będą go chcieli wcześniej zobaczyć na monitorze komputera i w razie potrzeby nanieść niezbędne poprawki. W takiej sytuacji polscy twórcy będą zmuszeni do zakupu komputerowego oprogramowania, aby być bardziej konkurencyjnymi na rynku.

Praca z nowoczesnym sprzętem ręcznym i mechanicznym

Jubilerzy mają swoje sposoby, by stworzyć niepowtarzalne dzieła zachwycające kupujących swoim kunsztem. Mają tylko sobie znane metody pracy potrzebne do wykonania wspaniałej biżuterii. Jednak, niezależnie od oryginalności i pomysłowości, każdy z jubilerów zastosować się musi do kilku etapów tworzenia, które sprawią, że wykonane wyroby będą niecodzienne. Jubilerzy nie mogliby dobrze wykonywać swojej pracy, gdyby nie specjalistyczne narzędzia, którymi się posługują. Na polskim rynku w ostatnim czasie pojawiło się wiele wyspecjalizowanych firm oferujących zaawansowane technologicznie narzędzia jubilerskie.

Własnoręczna biżuteria

Pierwszym krokiem przy tworzeniu biżuterii jest stworzenie koncepcji artystycznej wyrobu. Ten proces może przebiegać dowolnie. Jubiler może posłużyć się programami komputerowymi umożliwiającymi łatwe przełożenie koncepcji na wizualny wzorzec, który będzie można szybko wykonać. Jednak większość polskich jubilerów korzysta ze starych, sprawdzonych metod wytwarzania biżuterii, które polegają na wykonaniu woskowego modelu biżuterii. Aby wykonać określony model, twórca musi użyć dłut, skrobaków czy pilników, które nadadzą woskowej bryle odpowiedni kształt. Kolejnym etapem procesu jest wykonanie wzorca stanowiącego wierną kopię modelu woskowego. W tym celu woskowy model wyrobu zanurza się kilkakrotnie w płynnej mieszance ceramicznej, składającej się ze sproszkowanego materiału ceramicznego z dodatkiem spoiwa i posypuje drobnoziarnistym materiałem ceramicznym. Po stwardnieniu powłok ceramicznych tak otrzymaną formę wygrzewa się w piecu przez około dziesięć godzin w temperaturze 600 stopni Celsjusza.

W wyniku tego procesu woskowy rdzeń ulega całkowitemu wytopieniu, a forma utwardza się. Następnie w jego miejsce wprowadza się ciekły metal szlachetny. Po jego zastygnięciu zewnętrzną skorupę ceramiczną kruszy się, uzyskując wzorzec zwany wzorcem-matką. I na tym etapie wytwarzania biżuterii niezbędne stają się narzędzia jubilerskie, które umożliwiają precyzyjne wygładzenie krawędzi i powierzchni oraz modyfikowanie gniazd służących do mocowania kamieni. Paleta narzędzi, z których może korzystać jubiler, jest ogromna i zależy tylko od jego osobistych preferencji, ponieważ obecnie na rynku narzędzi jubilerskich można kupić nieomal wszystko. Sklepy z narzędziami prześcigają się w oferowaniu swoim klientom jak najbardziej wyspecjalizowanego sprzętu do własnoręcznego wykonania biżuterii i nadania jej indywidualnego charakteru.

Najpopularniejsze narzędzia

Profesjonalny zakład jubilera powinien być zaopatrzony w najnowocześniejsze narzędzia zarówno ręczne, jak i mechaniczne, aby poziom świadczonych przez niego usług nie odbiegał od poziomu usług konkurencji. – Największą popularnością w naszym sklepie cieszą się ciągadła, czyli narzędzia do przeciągania drutów i rurek najczęściej wykonanych z metali szlachetnych – mówi Paweł Kowalski, pracownik sklepu z narzędziami jubilerskimi Kralpols. – Jubilerzy kupują je, ponieważ dzięki nim można nadać biżuterii odpowiedni kształt. W naszym sklepie można kupić je jako pojedyncze oczka lub jako serię oczek umieszczonych na jednej płytce wykonanej z utwardzonej stali, lub oczek wykonanych ze spiekanych węglików osadzonych w płytce stalowej – dodaje.

Obserwując rynek narzędzi jubilerskich, można zauważyć, że coraz więcej osób decyduje się na zakup korneisenów (perelników) i innych narzędzi do oprawiania kamieni. Jubilerzy posiadający większe zakłady równie często decydują się na zakup mechanicznych zestawów do oprawiania kamieni, które znacznie ułatwiają i przyspieszają osadzanie kamieni oraz wykonywanie kanałów w sposób bardzo powtarzalny i precyzyjny. Dzięki zastosowaniu mechanicznych urządzeń można – w zależności od zastosowanej końcówki – wykonywać bardzo szybko i precyzyjnie kanały proste i nieregularne z możliwością kontroli głębokości. Jednak niezmiennie od wielu lat hitem sprzedażowym pozostają wszelkiego rodzaju palniki, piłki i ostrza oraz wiertła do ręcznego wyrobu biżuterii.

Laser w każdym zakładzie

Niemal w każdym salonie jubilerskim znajduje się profesjonalny laser. Dużym zainteresowaniem cieszy się ostatnio laser spawalniczy, który umożliwia łączenie dowolnych metali, a szczególnie dobrze radzi sobie ze srebrem i platyną. – Nie można zapominać, że Polacy ciągle jeszcze kupują tanią, srebrną biżuterię. Dlatego też jubilerzy, chcąc wyjść naprzeciw tym oczekiwaniom, oferują srebrne kosztowności, które wykonują samodzielnie według własnych pomysłów – mówi Karol Michalski, jubiler. – Dlatego w prawie każdym salonie znajdziemy narzędzia jubilerskie do obróbki srebra – dodaje. Na polskim rynku można także znaleźć znacznie bardziej zaawansowane technologicznie lasery, które umożliwiają spawanie wszystkich metali oraz różnych stopów złota, tytanu, platyny czy stali. Oprócz profesjonalnych laserów w dobrze wyposażonym salonie jubilerskim powinny znaleźć się także urządzenia do wytrawiania metali, które przystosowane są do podgrzewania preparatów wytrawiających do temperatury roboczej. Urządzenia takie powinny w ciągu kilku minut osiągnąć temperaturę pracy, nie powodując wrzenia wytrawiacza.

Oczywiście, podstawowym narzędziem pracy każdego jubilera są różnego rodzaju palniki, z których te najlepsze dają możliwości lutowania, spawania oraz cięcia wszystkich metali. – W najnowocześniejszych palnikach używanych przez producentów biżuterii podczas spalania wytwarzana jest temperatura do 3300 stopni Celsjusza, a dzięki wzbogaceniu mieszanki o alkohol i boraks zapobiegają powstawaniu nalotu – mówi Paweł Kowalski. Coraz częściej w pracowniach jubilerskich można spotkać grawerki komputerowe, które podłączone bezpośrednio do komputera umożliwiają szybkie grawerowanie napisów wewnątrz obrączek i pierścionków.


ABC każdego jubilera

Niezależnie od rozwoju najnowocześniejszych technologii żaden zakład jubilerski nie może się obyć bez podstawowych sprzętów. – Najpotrzebniejsze rzeczy w naszej pracy muszą znajdować się na stałe w wyposażeniu każdej pracowni – mówi Karol Michalski. – Należą do nich brzeszczoty, kule jubilerskie, iglaki, pilniki czy pęsety. Bez tych narzędzi nie poradziłby sobie nawet najgenialniejszy jubiler – dodaje. Mimo rozwoju technologicznego i znacznego ułatwienia w pracy, jakie ze sobą przyniósł, większość jubilerów w swoich zakładach korzysta ze starych, sprawdzonych metod wykonywania biżuterii, czyli wykonuje i reperuje ją ręcznie, nadając jej indywidualny charakter. Jeżeli jednak jubilerom zależy na zaistnieniu na rynku i znalezieniu większej liczby odbiorców swojej biżuterii, powinni rozważyć zakup nowoczesnych urządzeń, które znacznie ułatwiają i przyspieszają pracę.

Firmy produkujące narzędzia jubilerskie prześcigają się w specjalnych ofertach przeznaczonych dla jubilerów gotowych kupić ich produkt. Bardzo często proponują narzędzia w niższych cenach, jeśli kupujący zdecyduje się na zakup paru sztuk profesjonalnego sprzętu. Starają się skłonić do zakupów także poprzez prowadzenie specjalistycznych szkoleń, podczas których uczą bezproblemowego obsługiwania zakupionych maszyn. Jubilerzy mają więc twardy orzech do zgryzienia, ponieważ z jednej strony klienci preferują ręcznie dopracowaną biżuterię, a z drugiej strony – jak powszechnie wiadomo – wszelkie technologiczne rozwiązania znacznie ułatwiają pracę.