Rozmowa z Marią Witomską-Rynkowską,
dyrektorem Zespołu Szkół nr 31 im. Jana Klilińskiego w Warszawie na temat stworzonej przez nią placówki kształcącej złotników i jubilerów.
Polski Jubiler: Zespół Szkół nr 31 im. Jana Klilińskiego jest jedyną placówką w Polsce, która kształci przyszłych złotników. Stworzyła Pani miejsce, gdzie mogą kształcić się przyszli złotnicy i jubilerzy. Skąd wziął się pomysł na stworzenie państwowej szkoły uczącej zawodu złotnika-jubilera?
Maria Witomska-Rynkowska, dyrektor Zespołu Szkół nr 31 im. Jana Klilińskiego w Warszawie: Szkoła działa od trzech lat. Powołana do życia została jednak troszkę wcześniej. W pierwszym roku jej działalności nie udało nam się zrobić naboru, ponieważ nie zgłosiła się odpowiednia liczba chętnych. W przeciągu roku jednak udało się odpowiednio rozreklamować szkołę, poinformować zainteresowanych o jej istnieniu i w następnym roku do pierwszej klasy przyjęliśmy pięćdziesiąt sześć osób! Po roku nauki mniej więcej połowa z nich przystąpiła do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Egzamin zdali wszyscy, którzy do niego przystąpili.
Skoro jesteście jedyną placówką edukacyjną kształcącą złotników-jubiler w Polsce to skąd pochodzi program realizowany w szkole, według którego uczniowie muszą nie tylko się uczyć, ale także zdać egzamin zawodowy?
Program edukacyjny, które realizujemy został opracowany przez nauczycieli naszej szkoły i zatwierdzony przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w roku 2002. W związku z tym na naszym autorskim programie pracuje też Wyższa Szkoła Rzemiosł Artystycznych we Wrocławiu. Nasza szkoła jest prekursorem nauczania w zakresie złotnictwa i jubilerstwa w Polsce. Jesteśmy nie tylko jedyną szkołą zawodową w Polsce, ale także jedynym ośrodkiem egzaminacyjnym OKE na terenie naszego kraju. Jesteśmy placówką, która dynamicznie się rozwija i z roku na rok cieszy się coraz większą popularnością. Osobiście uważam, że udało nam się stworzyć świetne miejsce.
Czy uda się Pani zrealizować swoje plany i stworzyć szkołę zawodową, która kształciłaby przyszłych jubilerów i złotników?
Od paru lat czynię starania, aby tak się stało, jednak ze względów finansowych jest to obecnie niemożliwe. Niezwykle trudno powrócić do stanu sprzed 2005 roku, kiedy zlikwidowano niemal całe szkolnictwo zawodowe. Wydaje mi się, że należałoby zastanowić się nad powróceniem działalności rzemieślniczych szkół zawodowych, gdyż ich powstanie odbiłoby się pozytywnie na stanie gospodarki narodowej. Na rynku pracy brakuje bowiem wykwalifikowanych rzemieślników.
Sukces jaki odnosi szkoła z całą pewnością jest zasługą Pani, ale także świetnie wykształconej kadry dydaktycznej, która nie tylko przyczyniała się do powstania szkoły, ale stworzenia programu nauczania. Kogo zatrudnia Pani na stanowiskach nauczycieli? 
W szkole pracują wysokiej klasy profesjonaliści. Zatrudniamy jubilerów, którzy są mistrzami w zawodzie. Jednocześnie w naszej szkole pracują najlepsi absolwenci naszego, nie istniejącego już, Liceum Rzemiosł Artystycznych, którzy ukończyli Akademię Sztuk Pięknych, a następnie podjęli pracę w zawodzie – projektują i wykonują biżuterię. Są oni wykwalifikowanymi metodykami, gdyż z jednej strony posiadają niezbędną wiedzę teoretyczną, z drugiej odpowiednie umiejętności warsztatowej, które nabyli podczas nauki w Liceum Rzemiosł Artystycznych. Kadra dydaktyczna naszej szkoły ma za zadanie kompleksowo przygotować uczniów do pracy zawodowej, dlatego też nasi słuchacze uczą się zarówno wiedzy teoretycznej, jak i warsztatowych. Warto zauważyć, że nasi uczniowie w programie nauczania mają aż dziesięć godzin zajęć warsztatowych tygodniowo.
Gdzie odbywają się zajęcia warsztatowe?
Zajęcia warsztatowe odbywają się na terenie naszej szkoły. Uczniowie mają dostęp do jubilerni, gdzie mają możliwość tworzenia swoich pierwszych dzieł. Jubilernia wyposażona jest w maszyny umożliwiające poznanie podstawy klasycznego warsztatu złotnika-jubilera. Na terenie naszej szkoły znajduje się także odlewnia, gdzie każdy ze słuchaczy może poznać technologię oraz nauczyć się sposobu wykonywania biżuterii ze srebra. Dzięki zdobyciu takich umiejętności przyszli złotnicy będą w stanie samodzielnie wykonywać autorskie projekty biżuterii, ale także pracować przy masowej produkcji wyrobów jubilerskich. Pracowania wyposażona jest w pełny zestaw specjalistycznych urządzeń odlewniczych. Zajęcia warsztatowe odbywają się także w grawerni komputerowej, gdzie przekazywana jest wiedza z zakresu 
programowania grawerki komputerowej i wykonania prac przy jej użyciu. Do dyspozycji uczniów są stanowiska komputerowe i dwie nowoczesne maszyny cyfrowe. Pracownie warsztatowe są wyposażone w pełni profesjonalny sprzęt jubilerski. Oprócz pracy warsztatowej nasi „studenci” muszą odbyć dwutygodniową praktykę zawodową. Najczęściej odbywają je w warsztatach jubilerskich, gdzie mają możliwość ćwiczenia w praktyce umiejętności zawodowych.
Na jakich materiałach pracują uczniowie szkoły?
Materiały pozyskujemy z różnych źródeł, najczęściej od sponsorów. Często materiał kupowany jest z budżetu szkoły, jeśli jednak nie możemy pozwolić sobie na taki wydatek to prosimy o pomoc radę rodziców, która chętnie finansuje to przedsięwzięcie. Nie można bowiem wyobrazić sobie sytuacji, aby uczniowie nie mieli na czym pracować. Do tej pory egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe odbywały się w srebrze i złocie, co stanowiło pewien problem, gdyż nasi uczniowie nie pracowali w złocie. Uczniowie na terenie naszej szkoły pracują głównie w srebrze a pojawianie się złota na egzaminie wymagało od nich innych kwalifikacji. Jednak pozytywne wyniki egzaminu pokazały, że nasi uczniowie radzą sobie z każdym materiałem.
Jak wygląda egzamin sprawdzający kwalifikacje zawodowe?
Egzamin składa się z dwóch części – z części teoretycznej i części praktycznej. Część teoretyczna jest częścią pisemną, gdzie zadaniem uczniów jest rozwiązanie zadań z zakresu złotnictwa i jubilerstwa. Część praktyczna trwa 180 minut i zadaniem uczniów jest stworzenie biżuterii według opisu, który każdy zdający otrzymuje.
Nauka w państwa szkole odbywa się w trybie wieczorowym. Ile razy w tygodniu odbywają się zajęcia?
Zajęcia warsztatowe odbywają się w poniedziałki i wtorki, natomiast w czwartki odbywają się zajęcia teoretyczne, czyli podstawy techniki, materiałoznawstwo złotniczo-jubilerskie, technologia robót złotniczo-jubilerskich oraz projektowanie wyrobów złotniczo -jubilerskich.
Kto może uczęszczać do klasy o profilu złotnik-jubiler?
Do prowadzonej przez naszą szkołę klasy o profilu złotnik-jubiler może uczęszczać osoba, która ukończyła szkołę średnią. Na naukę w tych klasach decydują się absolwenci szkół średnich, ale także wielu dorosłych ludzi, wśród których znajdują się bardzo często osoby z wyższym wykształceniem. O dostaniu się do naszej szkoły decyduje termin zgłoszeń, który ustalony jest przez Kuratorium Oświaty.
Jak odnajdują się na rynku pracy absolwenci Pani szkoły?
Nie prowadzimy badań dotyczących kariery naszych absolwentów. Wiele osób, które uczęszczają do naszej szkoły, chce rozpocząć na przykład prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Część z nich znajduje zatrudnienie w największych firmach jubilerskich w Polsce. Należy pamiętać, że złotnik to również grawer a zapotrzebowanie na grawerów w naszym kraju istnieje dość duże.
Czy jako szkoła współpracują Państwo z organizacjami promującymi wyroby jubilerskie i sztukę biżuteryjną?
Od lat współpracujemy z targami Złoto Srebro Czas, zawsze mamy na nich swoje stoisko. Jako że jesteśmy szkołą a nie przedsiębiorstwem nie możemy prowadzić działalności gospodarczej, sprzedawać wyrobów, które tworzą nasi uczniowie. Jednak podczas warszawskich targów prezentujemy prace naszych uczniów, którzy wzięli udział w szkolnym konkursie „Złote ręce”. Wszystkie prace powstające na konkurs są zaprojektowane i wykonane przez uczniów oraz opatrzone dokumentacją rysunkową i opisem technologicznym. Jest to zadanie, w którym łączą wiedzę nabytą na wykładach teoretycznych, zajęciach projektowych z umiejętnościami zdobytymi w pracowniach. Prace semestralne pozostają własnością szkoły i są eksponowane tradycyjnie na targach.
Dziękuję za rozmowę
