Marek Piotrowski
prawnik,
doradca podatkowy
Decyzja o likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej stanowi niewątpliwie trudne wyzwanie, do którego
najczęściej skłania przedsiębiorców trudna sytuacja rynkowa. W sytuacji, gdy się na nią zdecydujemy, musimy pamiętać,
by wraz z zakończeniem działalności zakończyć
prawną działalność naszej firmy.
W tym kontekście warto pamiętać o zakończeniu pracy przy pomocy urządzenia rejestrującego, jakim jest kasa fiskalna. Likwidacja firmy, w ramach której wykorzystywana na mocy obowiązujących przepisów była kasa rejestrująca, prowadzi do obowiązku zakończenia jej pracy w trybie fiskalnym.
W myśl obowiązującego rozporządzenia ministra finansów z 28 listopada 2008 roku w sprawie m.in. kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, zakończenie pracy w trybie fiskalnym wymaga dokonania czynności odczytania zawartości pamięci fiskalnej kasy, z którego sporządza się stosowny protokół. Odczyt taki wykonywany jest przy udziale pracownika urzędu skarbowego i najczęściej zorganizowany jest przez właściwy dla podatnika serwis techniczny kasy, który ustala na wniosek przedsiębiorcy termin jego przeprowadzenia. Trzeba dodać, że dokonanie odczytu stanowi zarazem fiskalne zakończenie funkcjonowania kasy. Warto zatem pamiętać, że od tego momentu nie ma możliwości dalszego używania tego urządzenia, nawet do ewentualnego uzupełnienia dokumentacji.
Odpisy podatkowe do zwrotu
Jedną z popularnych i powszechnie stosowanych ulg wynikających z przepisów ustawy o VAT jest tzw. ulga związana z nabyciem pierwszej kasy rejestrującej. Obecnie podatnik, który terminowo rozpoczyna ewidencjonowanie sprzedaży przy użyciu kasy, uprawniony jest do odliczenia 90 proc. ceny nabycia kasy, nie więcej jednak niż 700 zł.
Trzeba jednak pamiętać, że obowiązujące przepisy przewidują także szereg sytuacji, w wypadku zaistnienia których podatnik, który odliczył, czy też otrzymał zwrot ulgi, jest zobowiązany do jej zwrotu. Jedną z takich sytuacji jest zaprzestanie używania kasy, jeżeli nastąpi przed upływem trzech lat, licząc od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania sprzedaży przy pomocy kasy fiskalnej.
Opodatkowanie towarów
Kolejną kwestią związaną z likwidacją działalności gospodarczej jest opodatkowanie towarów objętych tzw. remanentem likwidacyjnym – sporządzanym przez podatnika na dzień zakończenia działalności gospodarczej. Zasadą wynikającą z treści art. 14 ustawy o VAT jest, że przedsiębiorca (podatnik VAT) likwidujący działalność gospodarczą zobowiązany jest do zgłoszenia informacji o zaprzestaniu działalności gospodarczej oraz opodatkowania towarów i materiałów własnej produkcji, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy, a w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy ich nabyciu. Jednym z takich towarów jest niewątpliwie również kasa rejestrująca.
Tym samym, zamykając firmę, należy pamiętać o wynikającej z przepisów ustawy o VAT konieczności opodatkowania towarów i materiałów własnej produkcji, w stosunku do których przedsiębiorcy przysługiwało prawo odliczenia podatku naliczonego. Warto dodać, że obowiązujące przepisy nie dają tutaj podatnikowi swobody w zakresie ustalenia wartości towarów, która stanowi podstawę ich opodatkowania. Podstawę opodatkowania takich towarów stanowi cena ich nabycia (bez podatku VAT).
Tu podkreślić należy, że niezależnie od wieku oraz wartości rzeczywistej likwidowanej kasy, podstawę do jej opodatkowania stanowić będzie jej wartość netto, wyrażona w cenie nabycia. Dobrym sposobem na uniknięcie takiego przykrego obowiązku jest wcześniejsza sprzedaż samego urządzenia, o co wbrew pozorom nie jest trudno, ponieważ po zakończeniu pracy kasy w trybie fiskalnym nabyciem urządzenia nierzadko zainteresowany jest jej serwis techniczny, który może wykorzystać takie urządzenie dla potrzeb pozyskania części zamiennych.
Kasa być musi
Zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej niesie ze sobą również konieczność rozliczenia posiadanej kasy rejestrującej. Koniecznym jest dokonanie zakończenia pracy kasy w trybie fiskalnym, rozważenie ewentualnego obowiązku zwrotu ulgi związanej z nabyciem kasy a także opodatkowanie urządzenia w ramach tzw. remanentu likwidacyjnego, o ile oczywiście na dzień sporządzenia spisu z natury przedsiębiorca będzie taką kasę posiadał.
