Od 22 do 26 maja w szwajcarskim mieście Davos odbywało się Światowe Forum Ekonomiczne 2022, podczas którego politycy z całego świata zastanawiali się nad zmianami, jakie pojawiły się w światowych gospodarkach po ustaniu pandemii.
Politycy, ekonomiści i liderzy opinii dyskutowali na temat rozwoju gospodarek poszczególnych państw na świecie. Ich postanowienia będą miały kluczowe znaczenie dla rozwoju Polski i bezpośrednio wpłyną na jakość życia ludzi na świecie. Nie można zapominać, że poruszane problemy przełożą się także na sposób funkcjonowania rynku jubilerskiego.
Cyrkulacja rynkowa
Jednym z ważniejszych problemów poruszanych podczas tegorocznego Światowego Forum Ekonomicznego było wypracowanie wspólnego stanowiska dotyczącego zamkniętego obiegu materiałów. Jak wynika z ankiety przeprowadzonej w 2021 r. przez Bain & Company, 50 proc. menedżerów spodziewa się, że recykling stanie się nową normą dla wszystkich firm w następnej dekadzie. Model biznesowy oparty na obiegu zamkniętym nie jest trendem, ale – jak podkreślają specjaliści – jest strategicznie niezbędny. Będzie to wymagało nowych sposobów myślenia, umiejętności budowania współpracy w całym łańcuchu dostaw. I wspólnego dbania o przejrzystość dostaw i przepływu materiałów. Już dziś firmy działające na światowych rynkach angażują się w kwestie obiegu zamkniętego na wiele różnych sposobów.
Ideologia firm polega na skoncentrowaniu się na pozyskiwaniu większej ilości materiałów pochodzących z recyklingu, wytwarzaniu produktów z mniejszą ilością odpadów i wdrażaniu podejścia „drugiego życia” wobec produktów, które już wyprodukowali. Większość firm obecnie koncentruje się na wprowadzaniu stopniowych ulepszeń w istniejących łańcuchach dostaw, a nie na budowaniu nowego modelu biznesowego. Firmy angażujące się w realizację projektu no waste mają bardzo wysokie oczekiwania co do tego, co chcą osiągnąć, i są motywowane troską o środowisko naturalne, krótkoterminowymi zwrotami finansowymi i poprawą wyników operacyjnych. I mimo że większość firm na świecie zaczęła już wprowadzać w życie założenia zrównoważonego rozwoju, to efekt ich działań jest wciąż niezadowalający.
Warto zauważyć, że wprowadzenie modelu biznesowego o zamkniętym obiegu wymaga fundamentalnej zmiany sposobu działania firmy, w tym zmiany jej modelu ekonomicznego. Od firm wymaga się nowatorskiego postrzegania swojej działalności i mimo że w teorii wszystko wydaje się dobrze zorganizowane, to w praktyce wiele firm nie potrafi całkowicie przestawić swojego myślenia – a co za tym idzie, procesu produkcji – na nowe tory. Należy podkreślić, że zmiany dotyczące zamkniętego obiegu dotyczą także branży jubilerskiej, a jego niewprowadzenie będzie wiązało się z konsekwencjami finansowymi dla działających na tym rynku podmiotów gospodarczych. Dostęp do internetu Podczas Światowego Forum Ekonomicznego poruszone zostały także kwestie powszechnego dostępu do internetu. Obecnie 37 proc. ludzi na świecie, niemal miliard osób, nie korzysta z internetu. Pandemia pokazała, że każdy powinien mieć możliwość uczestnictwa w procesie cyfryzacji społeczeństw na całym świecie. Równy, powszechny dostęp do internetu poprawi jakość życia ludzi dziś wyrzuconych poza nawias społeczny.
Warto zauważyć, że Światowe Forum Ekonomiczne 2021 stworzyło Sojusz EDISON, czyli globalny ruch liderów z sektora publicznego i prywatnego, którzy traktują integrację cyfrową jako podstawę osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Sojusz wspiera współpracę i działania międzysektorowe w celu wzmocnienia argumentów za inwestycjami cyfrowymi, tak aby każdy mógł uczestniczyć w gospodarce cyfrowej. Wizja polega na poprawie życia miliarda ludzi na całym świecie dzięki przystępnym cenowo i dostępnym rozwiązaniom cyfrowym w dziedzinie zdrowia, finansów i edukacji do 2025 r.
Plany gospodarcze
Pandemia COVID-19 zakłóciła wszystkie dziedziny życia, a przedsiębiorcy na całym świecie ponieśli straty wynikające z zakłócenia działania gospodarki światowej. Jak zauważyli uczestnicy Światowego Forum Ekonomicznego 2022, teraz obserwujemy wyraźne oznaki globalnego ożywienia gospodarczego, odzwierciedlone w pozytywnych nastrojach przedsiębiorców dotyczących znajdowania nowych możliwości i rozpoczynania działalności gospodarczej. W 15 z tych 47 gospodarek państwowych ponad połowa osób rozpoczynających lub prowadzących nową działalność zgodziła się, że pandemia stworzyła nowe możliwości biznesowe. W 2020 r. dotyczyło to zaledwie dziewięciu z 46 gospodarek państwowych.
Podobnie w 2021 r. więcej niż jeden na dwóch przedsiębiorców w 18 z 47 gospodarek zgodził się, że rozpoczęcie działalności gospodarczej stało się trudniejsze. Jednak wskaźniki aktywności przedsiębiorczej są wciąż niższe w większości krajów w porównaniu z okresem przed pandemią. GEM corocznie śledzi wskaźniki aktywności przedsiębiorczej, a porównanie danych z lat 2019, 2020 i 2021 pokazuje, że w większości krajów aktywność przedsiębiorcza jeszcze nie wzrosła do poziomu sprzed pandemii. Należy zauważyć, że spadek wyniósł ponad połowę w Polsce, Słowacji i Norwegii. Istnieją jednak wyjątki, szczególnie w Arabii Saudyjskiej i Holandii, które w każdym z ostatnich dwóch lat odnotowały wzrost aktywności przedsiębiorczej. Jak zauważyli ekonomiści, przedsiębiorczość ma kluczowe znaczenie dla wspierania tworzenia miejsc pracy po pandemii, a szybko rozwijające się przedsiębiorstwa mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia tego celu. Niestety obserwowany jest niepokojący trend wygaszonych oczekiwań rozwojowych wśród przedsiębiorców. W jednej czwartej przebadanych gospodarek ponad połowa osób rozpoczynających lub prowadzących nową działalność nie spodziewa się zatrudnić nikogo poza sobą w ciągu pięciu lat.
Może to wskazywać na wysoki poziom biznesów „nieformalnego przetrwania”, wskazując na nowe firmy pojawiające się na rynkach jako sposób na przetrwanie w przypadku braku alternatywnych możliwości dochodu z powodu pandemii. Należy zauważyć, że ograniczenia wywołane pandemią i poprawa infrastruktury cyfrowej przyspieszyły i zwiększyły rozpowszechnienie przyjmowania technologii cyfrowych w krajach o niskich dochodach, w których co druga nowa firma spodziewa się zwiększenia wykorzystania technologii cyfrowych do sprzedaży swoich produktów w ciągu najbliższych sześciu miesięcy. Jednak nowi przedsiębiorcy wykorzystują technologie cyfrowe bardziej niż właściciele firm o ustalonej pozycji we wszystkich gospodarkach poza trzema: RPA, Francją i Koreą Południową. Specjaliści zauważyli, że istnieje potrzeba wprowadzenia większej liczby zachęt lub szkoleń skłaniających do inwestycji w technologie cyfrowe, aby uniknąć pozostawania w tyle w miarę zmiany rynków. Ekonomiści Światowego Forum Ekonomicznego zauważyli, że pandemia mocno uderzyła w przedsiębiorczość, ponieważ mniej osób decyduje się na założenie nowej firmy, a wiele firm o ugruntowanej pozycji nie przetrwało. Są jednak zachęcające sygnały, ponieważ niektórzy przedsiębiorcy wykorzystują nowe i pojawiające się możliwości, w tym w handlu cyfrowym. Jest wiele do zrobienia, aby wspierać przedsiębiorczość, nie tylko poprzez tworzenie wzorów do naśladowania, które pokazują, że początkowe niepowodzenie biznesowe może być trampoliną do przyszłego sukcesu.
Branża jubilerska wobec nowych wyzwań
Należy zauważyć, że decyzje zapadające w Davos bezpośrednio przekładają się na sposób funkcjonowania polskich firm jubilerskich. Ustalenia ekonomistów, polityków i liderów opinii wprowadzane są stopniowo do ustawodawstwa, a ich przestrzeganie jest obowiązkowe dla każdego przedsiębiorcy.
Największe wątpliwości branży jubilerskiej budzi polityka zrównoważonego rozwoju polegająca na wprowadzeniu do firm polityki zamkniętego obiegu i ograniczenia emisji CO2. Dostosowanie firm jubilerskich do norm ekologicznych wiąże się z wydatkami, które w obecnej sytuacji ekonomicznej wydają się ogromne. Nie można zapominać bowiem, że na branżę jubilerską nałożony został obowiązek wykorzystania do produkcji biżuterii „zielonych” metali i kamieni szlachetnych, czyli takich, których legalne pochodzenie nie ulega żadnej wątpliwości dzięki przejrzystości dostaw. A to także wiąże się ze zwiększonymi wydatkami. Należy podkreślić, że korzystanie z etycznego złota prowadzi do całkowitego wyeliminowania szarej strefy, ani przy wydobyciu surowca, ani przy jego obróbce nie są zatrudniane dzieci, pracownicy mają odpowiednie warunki pracy, za którą otrzymują sprawiedliwe wynagrodzenie. Pozyskiwanie złota i proces tworzenia biżuterii odbywa się zgodnie z normami ekologicznymi, co oznacza, że w żaden sposób nie zagraża środowisku naturalnemu.
Ważnym elementem jest także przejrzystość łańcuchów dostaw. Monitorowane jest każde przemieszczenie się naszej biżuterii, aby uniknąć nielegalnych operacji finansowych. Warto także zauważyć, że etyczne złoto wydobywane jest przez pracowników, którzy dzięki swojej pracy mają szansę nie tylko na zarobek, ale także edukację i poszerzenie swojej wiedzy. Etyczne złoto pochodzi z kopalń, które współpracują z różnego rodzaju organizacjami, które poprzez programy, rozwój inicjatyw, szkolenia i inne strategie wspierają górników i ich społeczności w poprawie warunków życia i odpowiedzialnych praktykach wydobywczych. Mimo oczywistych korzyści, jakie odnosi branża jubilerska, wykorzystując złoto etyczne, koszt jego pozyskania jest znacznie większy niż „tradycyjnego” złota. Ustalenia podjęte podczas tegorocznego Światowego Forum Ekonomicznego będą miały wpływ na sposób funkcjonowania polskich firm jubilerskich.
Marta Andrzejczak
