Mało osób zdaje sobie sprawę, że wybitny malarz, rzeźbiarz, współtwórca kubizmu Georges Braque był również twórcą biżuterii.
Artysta przez całe życie poszukiwał formy swojej wypowiedzi twórczej. Eksperymentował z impresjonizmem, fowizmem. Szukał się w kolażu, który pozwalał mu na wyrażenie swoich emocji za pomocą odważnych kolorów oraz niezwykle wyrazistych kształtów, a pod koniec życia stał się twórcą biżuterii.
Ptaki w locie
Na początku lat 60. Braque połączył siły z jubilerem Hégerem de Lowenfeldem, aby stworzyć swoją pierwszą i jedyną kolekcję biżuterii, wykorzystując jeden z ulubionych motywów – ptaka w locie, który chciał połączyć z motywami mitologicznymi ze swoich wcześniejszych dzieł sztuki. 79-letni Georges Braque rozpoczął współpracę z Lowenfeldem nad kolekcją złotych klejnotów, które miały stać się zmaterializowanymi w biżuterii pracami graficznymi artysty. Jak twierdzą znani współcześni artyści, Braque był jednym z niewielu artystów, którym udało się przemienić swoją sztukę w „złoto”. Prace innych wielkich mistrzów, Pabla Picassa czy Maxa Ernsta, zamknięte w trójwymiarowej formie biżuterii traciły na swojej wielkości. Artyści otrzymali raczej płaskie, pozbawione życia tablice oparte na ikonicznych odbiciach ich obrazów, podczas gdy biżuteria Braque’a stała się wielowymiarową konstrukcją Najprawdopodobniej za sukcesem jego prac stoi złotnik Héger de Lowenfeld, który zdecydował się wykonać biżuterię zaprojektowaną przez artystę. Co ciekawe, współpracownik Braque’a był bardziej znany jako rzeźbiarz niż złotnik. Wernisaż wystawy „Stu klejnotów Georgesa Braque’a” odbył się w marcu 1963 r. w Paryżu w pawilonie Marsana, na zaledwie pięć miesięcy przed śmiercią artysty. Uczestniczyło w niej ponad 50 tys. osób, a państwo francuskie zakupiło 11 sztuk biżuterii.
Marta Andrzejczak
Opracowano na podstawie
Cathleen McCarthy, „Georges Braque:
klejnoty w locie”
W 2019 r. wartość rynku biżuterii wyniosła 318 mln zł, jak możemy przeczytać w raporcie KPMG „Rynek dóbr luksusowych w Polsce 2019”. Klienci kupowali przede wszystkim biżuterię wykonaną z metali i kamieni szlachetnych. 84 proc. udziału w rynku to bowiem biżuteria wytworzona z kamieni i metali szlachetnych, 16 proc. przypadło w udziale biżuterii modowej.
Warto zauważyć, że analitycy szacują, iż w latach 2019- -2024 rynek średnio rocznie wzrośnie 6,9 proc. Wartość segmentu biżuterii szlachetnej w 2019 r. może wynieść ponad 268 mln zł. W segmencie tym dominują wyroby przeznaczone dla kobiet (78 proc. udziału), a ich wartość rośnie szybciej niż wartość biżuterii męskiej. Wartym zauważenia jest segment biżuterii modowej, wykonanej z materiałów innych niż szlachetne. W kategorii luksusowej biżuterii odpowiada ona za niecałe 16 proc. rynku, jednak odznacza się wysokim, prawie 10-proc. wzrostem. Największe rynki luksusowej biżuterii w Europie to Francja i Niemcy – w obu przypadkach w 2019 r. osiągną 2 mld euro.
Rynek traci, rynek zyskuje
Na polskim rynku jubilerskim działa nieco ponad 60 tys. podmiotów gospodarczych. W ostatnim czasie zamknięto 10 proc. z nich, a na ich miejsce weszły nowe. Podmioty pojawiające się na polskim rynku to głównie firmy zajmujące się importem biżuterii fashion oraz akcesoriów jubilerskich. Zamykano przede wszystkim małe, rodzinne firmy jubilerskie, które nie wytrzymały konkurencji ze strony dużych marek jubilerskich. Warto zauważyć, że na rynku pojawiło się wiele podmiotów gospodarczych, które rozpoczęły działalność w sieci. Jednak nie można powiedzieć, żeby w ubiegłym roku sprzedaż biżuterii przez internet wzrosła. Swoje sklepy online otworzyły największe firmy jubilerskie w Polsce i one odnotowują wzrost sprzedaży, natomiast lokalni sprzedawcy i małe firmy jubilerskie nie cieszyły się w tym roku popularnością wśród klientów.
Diamenty laboratoryjne
Rok 2019 to zwiększone zainteresowanie diamentami laboratoryjnymi. Kamienie wytwarzane przez człowieka znalazły się w kolekcjach biżuteryjnych najważniejszych firm jubilerskich na całym świecie, co przełożyło się na wzrost ich sprzedaży, a co za tym idzie – na częstsze pojawianie się w kolekcjach biżuterii. Klienci polskich salonów zareagowali na nowe kamienie jubilerskie pozytywnie i niejednokrotnie mając do wyboru biżuterię z kamieniem naturalnym i syntetycznym, decydowali się na te ostatnie
Ceny złota
Eksperci nie mają wątpliwości, że nad rokiem 2019 zawisło widmo rosnących cen złota. Analitycy przewidują, że przekroczą one na stałe poziom 1,6 tys. dol. za uncję. Spora część z nich uważa, że realne jest osiągnięcie 2 tys. dol. Uncja złota jest obecnie wyceniana na około 1570 dol. To najwyższy poziom od kwietnia 2013 r. W ciągu ostatnich 12 miesięcy złoto podrożało o ponad 21 proc.
Muzeum sztuki
Na polskiej mapie sztuki złotniczej pojawiła się także nowa placówka – Muzeum Sztuki Współczesnej, otwarte w Warszawie. Inicjatorami powstania muzeum jest STFZ, które promuje polską sztukę złotniczą w kraju oraz poza jego granicami. Rok 2019 był także okazją do świętowania – 40-lecie działalności obchodził Międzynarodowy Konkurs Sztuki Złotniczej organizowany przez Galerię Sztuki w Legnicy jako element Festiwalu Srebro. Jubileusz 40-lecia świętował również w grudniu Oddział Muzeum Sztuki Złotniczej w Kazimierzu Dolnym.
Targ i w Polsce
Wciąż odbywają się w Polsce trzy niezwykle ważne imprezy branżowe, na których swoje wyroby prezentuje wielu polskich producentów i importerów. Amberif, Gold Expo oraz Jubinale to miejsca spotkania przedstawicieli branży jubilerskiej, na których poza kontaktami handlowymi, można podziwiać pokazy sztuki złotniczej, wymieniać poglądy oraz brać udział w profesjonalnych szkoleniach. 2019 to rok, w którym z targami żegnała się wieloletnia komisarz targów Amberif i Ambermart Ewa Rachoń, a jej miejsce zajął prof. Sławomir Fijałkowski. Z całą pewnością czekają nas zmiany zarówno w organizacji targów w Gdańsku, jak i w ich wymiarze artystycznym.
Artyści i ich praca
Na polskim rynku jubilerskim zadebiutowało wielu artystów. Zaprezentowali oni swoje prace na targach zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. W znaczniej większości są to absolwenci Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku i Łodzi. Te dwie uczelnie wypuszczają na rynek najbardziej utalentowanych młodych projektantów biżuterii, którzy nie ukrywają, że przyszłość chcą związać z biżuterią, ale tworzyć ją poza granicami naszego kraju.
Prognozy na przyszłość
Wydaje się, że rok 2019 był dla branży jubilerskiej rokiem dobrym. Branża zyskała nowych klientów, a także zwiększyła swoje udziały w rynku. Stały rozwój rynku jubilerskiego pozwala mieć nadzieję, że w przyszłym roku będzie jeszcze lepiej. W siłę na polskim rynku jubilerskim rosną zagraniczne koncerny jubilerskie. Sprzedaż biżuterii powoli przenosi się do internetu, a w nim niejednokrotnie polskie firmy giną ze swoją ofertą. Z całą pewnością należy stwierdzić, że przyszłość branży to także poszukiwanie własnej niszy na rynku. Producenci biżuterii specjalizują się w produkcji biżuterii przeznaczonej dla konkretnego odbiorcy – dziecka, młodzieży, kobiet lub mężczyzn. Należy także zauważyć, że nadchodzący rok to czas, w którym rozwijać się będzie biżuteria inteligentna. Nowoczesne technologie coraz częściej zaprzęgnięte są w świat biżuterii. Marta Andrzejczak
