1 stycznia 2007 roku rozpoczął się kolejny okres pozwalający na
wykorzystanie
funduszy Unii Europejskiej. W latach 2007-2013 Polska będzie największym
beneficjentem pomocy unijnej przekazywanej w ramach wspólnotowej
polityki
spójności.
Z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu
Społecznego oraz Funduszu
Spójności do naszego kraju
może trafić nawet 67,3 miliarda euro.
Wydatki z unijnej kasy
W latach 2007-2013 budżet Unii
Europejskiej zakłada wydatki w kwocie
ponad 860 miliardów euro. Najwięcej
środków przeznaczonych jest na
finansowanie wspólnej polityki rolnej
(371 miliardów euro). Na drugim miejscu
pod względem wielkości środków
znajduje się wspólnotowa polityka
spójności społeczno-gospodarczej z
budżetem w wysokości ponad
307 miliardów euro. Aby te środki mogły
być wykorzystane przez polskich
beneficjentów, rząd przygotował
Narodową Strategię Spójności (NSS),
która określa priorytety i zakres
wykorzystania funduszy strukturalnych
oraz Funduszu Spójności w ramach
budżetu Wspólnoty na lata 2007-2013.
Łączny budżet Narodowej Strategii
Spójności w latach 2007-2013 to około
85,56 mld euro. Założenia NSS będą
realizowane za pomocą Programów
Operacyjnych (PO) zarządzanych przez
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego oraz
za pomocą Regionalnych Programów
Operacyjnych (RPO) zarządzanych przez
Urzędy Marszałkowskie poszczególnych
województw.
Wyrównywanie szans
Wysokość pomocy z funduszy unijnych
jest uzależniona między innymi od
zamożności danego regionu
korzystającego z pomocy. Ponieważ całe
terytorium Polski objęte jest wsparciem w
ramach celu Konwergencja, udział
funduszy strukturalnych oraz Funduszu
Spójności w finansowaniu programów
operacyjnych wynosi 85 proc. wydatków
kwalifikowanych (czyli takich, które mocą
osobnych przepisów mogą być
finansowane ze środków pomocowych).
Na poziomie priorytetów programu progi
te mogą być zdefiniowane w inny sposób,
pod warunkiem, że spełnione zostanie
kryterium maksymalnego, dopuszczalnego
udziału funduszy w
finansowaniu całego programu
operacyjnego. W decyzji Komisji
Europejskiej zatwierdzającej program
operacyjny podana będzie maksymalna
wielkość i procentowy udział
poszczególnych funduszy (strukturalnych
i Spójności), zarówno w odniesieniu do
całego programu operacyjnego, jak i jego
osi priorytetowych. Jeśli dana oś
priorytetowa będzie obejmować
działania związane z pomocą publiczną,
do określenia maksymalnego poziomu
wsparcia będą mieć zastosowanie
rozporządzenia dotyczące pomocy
publicznej.
Program operacyjny
Jednym z programów w ramach
Narodowej Strategii Spójności
(Narodowych Strategicznych Ram
Odniesienia) na lata 2007-2013 jest
Program Operacyjny Innowacyjna
Gospodarka (PO IG). Budżet PO IG
wynosi około 9,7 mld euro, z czego około
8,3 mld euro to środki Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego. Jego
celem jest rozwój szeroko rozumianej
innowacyjności poprzez wsparcie
bezpośrednie przedsiębiorstw, instytucji
otoczenia biznesu oraz jednostek
n a u k o w y c h ś w i a d c z ą c y c h
przedsiębiorstwom usługi o wysokiej
jakości, a także wsparcie systemowe
środowiska instytucjonalnego innowacyjnych
przedsiębiorstw. Najbliższy termin naboru wniosków do I i
II etapu w ramach działania PO IG
„Paszport do Eksportu” rozpoczął się
31 maja i będzie trwał do 18 czerwca br.
Kolejny rozpocznie się 20 września, a
zakończy 8 października 2010 r.
W ramach tego działania przedsiębiorcy
należący do sektora MSP (do 250
pracowników) i których przychody ze
sprzedaży zagranicznej nie przekraczają
30% mogą ubiegać się o dotacje na
opracowanie i wdrożenie Planu Rozwoju
Eksportu. Etap pierwszy obejmuje
dofinansowanie sporządzenia „Planu
Rozwoju Eksportu”. W ramach etapu II
można ubiegać się o dofinansowanie
działań ujętych w Planie. Dotacja, jaką
można uzyskać, wynosić może 200 tysięcy zł
(50% kosztów kwalifikowanych). Wsparciem
w ramach tego programu objęty jest
przede wszystkim udział w zagranicznych
targach w charakterze wystawcy,
organizacja i udział w misjach
gospodarczych za granicą, a także
wyszukiwanie i dobór partnerów na
rynkach docelowych, uzyskanie
niezbędnych dokumentów uprawniających
do wprowadzenia produktów
lub usług na wybrane rynki oraz doradztwo
w zakresie strategii finansowania i
opracowania koncepcji wizerunku
przedsiębiorcy.
Fundusze dla przedsiębiorcy
Fundusze unijne pojawiają się na rachunku
firmy dopiero po zrealizowaniu całości
projektu i jego prawidłowym rozliczeniu.
W tej sytuacji problemem dla niektórych
firm może być sfinansowanie
przedsięwzięcia w części niezbędnej do
ubiegania się o pomoc ze środków UE.
Nie zawsze firma dysponuje wolnymi
środkami własnymi. Pomocą w
rozwiązaniu tego problemu służą banki.
W ofertach wielu banków znajdują się
specjalne kredyty udzielane klientom
ubiegającym się o dotację z Unii
Europejskiej lub dotację z bezzwrotnych
środków międzynarodowych, stanowiącą
refundację części poniesionych wydatków
związanych z realizacją projektów
inwestycyjnych w ramach regionalnych
programów operacyjnych (RPO) lub
programów operacyjnych.
Kredyt na poczet
dopłat unijnych
Banki czynią to chętniej niż zwykle,
ponieważ kredyt na inwestycję
współfinansowaną z funduszy unijnych
obarczony jest mniejszym ryzykiem, co w
obecnych czasach jest szczególnie ważne
dla banków. Mniejsze ryzyko związane z
udzieleniem takiego kredytu sprawia, że
przedsiębiorcy łatwiej jest go uzyskać. Nie
bez znaczenia jest fakt, że przedsiębiorcy
mogą liczyć nie tylko na samo finansowanie,
ale również na pomoc w przygotowaniu
projektu. Obecnie w wyniku konkurowania
o małe i średnie przedsiębiorstwa, banki
coraz częściej decydują się na świadczenie
usług firmom z sektora MSP, korzystając z
rozwiązań, które do niedawna były
dostępne tylko dla dużych podmiotów
gospodarczych. Jedną z takich usług jest
doradztwo finansowe obejmujące
specjalistów od funduszy unijnych. Pomoc
banku w staraniach o fundusze unijne
może polegać m.in. na przygotowaniu:
analizy inwestycji pod kątem możliwości
uzyskania wsparcia unijnego, wstępnego
planu finansowego projektu, dokumentacji
aplikacyjnej, tzn. wniosku o dofinansowanie
i biznesplanu oraz udzielenie promesy
kredytowej. Szczególnie istotny jest ten
ostatni dokument. Potwierdza on gotowość
banku do finansowania danej inwestycji. A
dołączony do wniosku o dotację
uwiarygodnia planowaną inwestycję.
Dzięki temu instytucja rozpatrująca
wniosek ma pewność, że firma posiada
środki na finansowanie projektu
inwestycyjnego.
Obowiązki kredytobiorcy
Wymagania wobec przyszłego
kredytobiorcy w większości banków są
podobne. Przy tego typu kredytach
niezbędny wkład własny jest niewysoki, w
granicach 10 – 20 proc. wartości projektu
netto. Kredyt może być spłacany w części
ze środków własnych, a w części z dotacji.
Okres spłaty kredytu może wynosić nawet
15 lat. Marża banku jest zdecydowanie
niższa niż przy standardowych kredytach
inwestycyjnych. Bardzo często banki nie
pobierają prowizji za wcześniejszą spłatę
kredytu oraz opóźnienie w spłacie, jeśli
opóźnienie to nie wynika z winy
przedsiębiorcy, a jedynie z opóźnienia w
wypłacie dotacji. Często kredyt
inwestycyjny współfinansujący
przedsięwzięcie dofinansowane z Unii
Europejskiej połączony jest z kredytem
pomostowym. Kredyt ten udzielany jest na
okres do wypłaty dotacji. Niektóre banki
oferują kompleksowy pakiet usług
finansowych i informacyjnych dla
wnioskodawców i beneficjentów dotacji,
który – poza wymienionymi już usługami
– obejmuje przykładowo specjalny
rachunek pomocniczy do obsługi dotacji
czy dodatkowe instrumenty pomagające
w realizowaniu inwestycji.
