Prowadzenie każdej działalności gospodarczej wymusza na przedsiębiorcach
konieczność wypełniania szeregu obowiązków nałożonych przepisami prawa.
Jedną
z takich czynności, powszechnie występujących w obrocie gospodarczym,
jest
wystawianie faktury.
Czasami jednak zdarza się,
że na przedsiębiorcach
leży obowiązek anulowania
faktury.
Odnosząc się do
problematyki anulowania wystawionej
przez podatnika faktury VAT, warto na
wstępie wskazać, że regulacje wydanych
w tym zakresie przepisów w sposób
jednoznaczny określają procedury służące
skorygowaniu błędów ujawnionych na
takim dokumencie.
Regulacje prawne
Przepisy te określają, iż poprawy
rozpoznanych błędów dokonuje się w
oparciu o instytucję faktury korygującej
bądź noty korygującej, natomiast brak jest
jakichkolwiek dyspozycji przyznających
podatnikom możliwość anulowania
dokumentu raz wystawionego. Należy
pamiętać również o daleko idących
skutkach faktu wystawienia faktury VAT, w
tym w szczególności o dyspozycji
wskazującej na obowiązek zapłaty
podatku wykazanego na wystawionej
fakturze (art. 108 ustawy). W efekcie
zasadną staje się wątpliwość o możliwość
prawną anulowania faktury VAT.
Wycofanie dokumentu
Chociaż obowiązujące przepisy nie
przewidują procedury anulowania faktury,
a nadto samo wystawienie tego dokumentu
najczęściej prowadzi do daleko idących
następstw, to ugruntowany został pogląd,
w świetle którego anulowanie dokumentu
faktury jest na gruncie prawa podatkowego
dopuszczalne. Możliwość ta uzależniona
jest jednak od łącznego spełnienia przez
podatnika poniższych warunków:
- faktura stwierdza czynności, które nie
doszły do skutku,
- faktura, która ma zostać anulowana,
nie została wprowadzona do obiegu
prawnego oraz
- podatnik posiada zarówno oryginał,
jak i kopię faktury anulowanej.
Wprowadzenie
faktury do obiegu
O ile większych wątpliwości nie budzą
warunki posiadania przez podatnika
zarówno oryginału, jak i kopii faktury
oraz braku podstaw dla jej wystawienia,
to przybliżenia wymaga zagadnienie
wprowadzenia takiego dokumentu do
obiegu prawnego. Za wprowadzenie
faktury VAT do obiegu prawnego należy
uznać każde jej wydanie bądź
przekazanie w innej formie dowolnemu
podmiotowi, w wyniku którego dojść
może do wywołania jakichkolwiek
skutków przewidzianych dla tego typu
dokumentu, w tym także jego
zaewidencjonowania u zewnętrznego
podmiotu. Dla uznania, że dokument
został wprowadzony do obrotu prawnego,
bez znaczenia pozostaje faktyczne
wywołanie przez niego jakichkolwiek
następstw mu przypisanych, ponieważ
wystarczającą przesłanką jest ewentualna
(hipotetyczna) możliwość powstania
takich skutków.
Wyjątkowa sytuacja
Reasumując, warto podkreślić, iż
anulowanie faktury możliwe jest
wyłącznie w przypadku zaistnienia
omówionych warunków, przy czym
dodania wymaga, iż instytucja anulowania
wystawionej faktury ma charakter
wyjątkowy, bowiem w powszechnym
obrocie winny być stosowane
przewidziane procedury związane z
wystawieniem faktury korygującej bądź
noty korygującej.
Zapewne istotną informacją jest również,
iż pomimo że obowiązujące przepisy
prawa podatkowego nie przewidują
procedury anulowania wystawionej
faktury, to taką możliwość dopuszczają w
swoich stanowiskach również organy
podatkowe.
Przykładem publikowana interpretacja
indywidualna prawa podatkowego z 9
lutego 2010 r. (sygn. akt. IPPP1-443-
1238/09-2/BS), w której dyrektor Izby
Skarbowej w Warszawie, odnosząc się do
przedstawionego pytania w przedmiocie
możliwości anulowania wystawionej
faktury, stwierdził:
„…Wnioskodawca może w drodze
wyjątku anulować niesłusznie wystawioną
fakturę, pod warunkiem, iż nie doszło do
faktycznego wykonania czynności
określonych w fakturze oraz, że
przedmiotowa faktura nie została
wprowadzona do obrotu prawnego, a
wnioskodawca ma w swojej dokumentacji
oryginał i kopię faktury (kontrahent nie
uwzględnił faktury w swoich
ewidencjach)”.
