Marek Piotrowski
prawnik,
doradca podatkowy
Informacja o planowanych zmianach wywołała spore zainteresowanie przedsiębiorców, którzy uważają, że nowelizacja nakłada na nich nowe obowiązki, które związane będą z koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów.
Obowiązujące prawo, a nowelizacja
Obowiązująca ustawa o PIT przewiduje obowiązek sporządzenia za podatnika rocznego rozliczenia podatku dochodowego. Jednak obowiązek taki powstaje wyłącznie w sytuacji, w której do 10 stycznia roku następującego po roku podatkowym pracownik złoży płatnikowi wniosek (PIT 12) o dokonanie rocznego rozliczenia, oświadczając zarazem, że spełnia warunki pozwalające na rozliczenie przez pracodawcę.
Można więc powiedzieć, że roczne rozliczenie podatku przez pracodawcę przy aktualnym stanie prawnym jest sytuacją wyjątkową od reguły samodzielnego sporządzania zeznań rocznych.
Odmienne rozwiązanie przewiduje natomiast projekt zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który nakłada na pracodawcę obowiązek dokonania rocznego rozliczenia podatku przez płatnika. Co oznacza, że roczne rozliczenie podatku dochodowego pracownika nie jest już sporządzane na jego wniosek, a stanowi obowiązek pracodawcy, z którego realizacji zwolnić go może jedynie złożenie przez pracownika oświadczenia (do 15 stycznia) o zamiarze lub konieczności samodzielnego rozliczenia podatku dochodowego.
Wart zauważenia jest fakt, że jeżeli pracownik osiąga dochody z kilku źródeł, zamierza skorzystać z łącznego rozliczenia podatku z małżonkiem lub zamierza rozliczyć się w sposób właściwy dla osób samotnie wychowujących dziecko, będzie zobowiązany do złożenia pracodawcy oświadczenia o samodzielnym rozliczeniu podatku.
Ulgi podatkowe
Przy rozliczeniu podatku dochodowego przez pracodawcę, według nowego prawa, nie sposób pominąć sytuacji, w której pracownik będzie mógł skorzystać z przysługujących mu ulg podatkowych. W tym przypadku, odmiennie niż w obecnie obowiązujących przepisach, projekt zmiany ustawy o PIT przewiduje możliwość dokonania przez pracodawcę rozliczenia rocznego z uwzględnieniem ulgi internetowej oraz ulgi na dzieci.
Uwzględnienie powyższych ulg dokonywane będzie jednak na wyrażony oświadczeniem wniosek podatnika. Projekt przewiduje także stosowanie przez płatnika w kolejnych latach powyższych ulg, o ile tylko informacje pierwotnie złożone pracodawcy nie ulegną zmianie. Proponowane zmiany nie przewidują jednak rozwiązania polegającego na rozliczaniu przez pracodawcę innych ulg podatkowych, co oznacza, że skorzystanie przez podatnika z tych mechanizmów (np. ulgi rehabilitacyjnej) będzie możliwe jedynie poprzez sporządzenie samodzielnego rozliczenia rocznego.
Warto dodać, że w przypadku wprowadzenia do porządku prawnego projektowanych zmian, to sporządzane przez płatnika rozliczenie roczne będzie mogło również zawierać wniosek o przekazanie 1 proc. podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Jednak przekazanie takie będzie dokonywane na wniosek podatnika i na rzecz wskazanej przez niego organizacji.
Wynagrodzenie
Proponowana nowelizacja przewiduje wynagrodzenie dla płatników dokonujących rocznego rozliczenia podatku, które w założeniu ma rekompensować przedsiębiorcom poniesione koszty w związku z realizacją omawianego obowiązku. Interesującym rozwiązaniem jest jednak zróżnicowanie zakładanego wynagrodzenia, które ma odpowiednio wynosić 0,35 proc. kwoty pobranego podatku w odniesieniu do płatników sporządzających roczne rozliczenie w formie papierowej oraz 0,43 proc. kwoty pobranego podatku dla tych płatników, którzy zeznanie roczne przesyłają za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Upraszczające przepisy
Próbując ocenić projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, trzeba stwierdzić, że jest to krok w kierunku uproszczenia rocznych rozliczeń podatku. Nowelizacja jest korzystnym rozwiązaniem dla rzeszy podatników, za których pracodawcy dokonają rocznego rozliczenia podatku. Jednak z punktu widzenia przedsiębiorców-płatników wprowadzenie nowelizacji będzie jednoznaczne z nałożeniem kolejnego obowiązku o charakterze podatkowym, którego realizacja będzie wymagała ponoszenia dodatkowych kosztów w znikomym zakresie rekompensowanych proponowanym wynagrodzeniem płatnika. Trudno się zatem dziwić, że proponowane zmiany są negatywnie oceniane zarówno przez przedsiębiorców, jak i przez organizacje pracodawców. Jednak czyje racje przeważą, okaże się dopiero po zakończeniu prac parlamentarnych, w toku których znajduje się omówiona nowelizacja.
