Stowarzyszenie Twórców Form Złotniczych

STFZ powstało z inicjatywy grupy 15 założycieli, którzy złożyli w Sądzie wniosek o rejestrację. Głównym naszym celem była konsolidacja środowiska bardzo rozproszonego tak terytorialnie, jak i organizacyjnie – wspomina jego prezes, Andrzej Bielak. – 13 lutego 1991 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie pod nr. RSt 943 zarejestrował Stowarzyszenie Twórców Form Złotniczych jako związek twórczy, co oznacza, że członkowie STFZ posiadają prawa do wykonywania zawodu artysty plastyka wraz z wszelkim stąd wynikającymi uprawnieniami.

Głównym celem działania jest “zrzeszanie twórców form złotniczych dla podniesienia skuteczności działań twórczych i organizacyjnych członków oraz dla zapewnienia im szerokiego dostępu do informacji, materiałów i kontaktów” – głosi statut. – Po II wojnie światowej – opowiada dalej Andrzej Bielak – komunistyczne władze przez 45 lat niszczyły polskie złotnictwo. Skala i nasilenie szykan i represji były różne, w pewnych okresach pojawiało się nawet tzw. “zielone światło” dla drobnej przedsiębiorczości, ale władze nigdy nie zrezygnowały z monopolu na produkcję biżuterii oraz obrót metalami i kamieniami szlachetnymi.

Te ostatnie w postaci surowców czy półfabrykatów były niedostępne. Podobnie było z narzędziami i materiałami dla złotnictwa. Funkcjonowało wyłącznie rzemiosło, któremu zezwolono na wykonywanie pojedynczych przedmiotów i napraw na konkretne zamówienia. Przez działalność ustawodawczą i fiskalną niszczono wszelkie inicjatywy w tej branży. Dopiero upadek komunizmu i otwarcie rynku surowców spowodowało gwałtowny rozwój polskiego złotnictwa. W ostatnich latach postęp i rozwój jest ogromny, ale to za krótki okres, aby nadrobić wieloletnie zaległości.

Komunizm – jak wspomniałem – tłumił wszelką działalność nieodpowiadającą doktrynie – zresztą także w innych dziedzinach życia. Nie mógł jednak nigdy ograniczyć ludzkiej myśli. I ta myśl jest – moim zdaniem – dzisiaj największą wartością, jaką dysponuje polskie złotnictwo. Powojenna działalność polskich projektantów biżuterii z Jadwigą i Jerzym Zaremskimi na czele, zapoczątkowała dynamiczny rozwój polskiego designu biżuterii.

Tej działalności nie mogły ograniczyć żadne zakazy. Pomysł Marka Nowaczyka z przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych stworzenia w Legnicy centrum wystawienniczego polskiej biżuiterii artystycznej zaowocował ponad stu zbiorowymi i indywidualnymi wystawami i konkursami, bogatą działalnością promocyjną i dokumentacyjną. Zaczęto organizować konkursy i wystawy w innych miastach (Kraków, Wrocław, Warszawa), a Stowarzyszenie Twórców Form Złotniczych, (Goldsmithing Artists Association) zrzeszający czołowych artystów i projektantów biżuterii nawiązał liczne kontakty zagraniczne w Europie i świecie, których kwintesencją było zorganizowanie w 2000 roku w Krakowie międzynarodowej konferencji europejskiej sieci związków twórczych – Ars Ornata Europeana – pod nazwą ARS ORNATA CRACVOVIANA.

Być może brak nam zaplecza technologicznego, sprzętowego i przede wszystkim kapitałowego, ale pod względem designerskim jesteśmy w światowej czołówce. Sukcesy artystyczne w ostatnich latach w międzynarodowych konkursach i wystawach, a także sukcesy komercyjne (duży popyt na polską autorską biżuterię w Europie i świecie), potwierdzone w minionym roku nagrodami dla Pauliny Jagustyn i Jarosława Westermarka w międzynarodowych konkursach dowodzą, że niszcząc przez lata działalność gospodarczą nie zniszczono myśli – dizajnu, który w ostateczności ma decydujący wpływ na sukces komercyjny. Polskie wzorrnictwo, polski dizajn, polscy projektanci pomimo 45-letnich powojennych szykan na początku trzeciego tysiąclecia są w bardzo dobrej kondycji.