Właściciele sklepów jubilerskich oraz galerii z biżuterią autorską są zobowiązani zgodnie z prawem do zapewnienia swoim pracownikom bezpiecznych warunków pracy. W czasie pandemii na pracodawców spada obowiązek przeprowadzenia szkoleń BHP oraz zapewnienia niezbędnych do wykonywania pracy materiałów ochronnych.
Przedsiębiorcy mają także obowiązek przeszkolić pracowników, jak ci muszą zachowywać się względem przychodzących do sklepu z biżuterią klientów. W przeciwnym wypadku zarówno pracownik, jak i właściciel może zostać ukarany mandatem karnym lub karą administracyjną nałożoną przez sanepid. A wartość kar wzrasta wraz z utrzymującą się epidemią.
Obowiązki pracodaw cy
Artykuł 207 § 2 kodeksu pracy nakłada na pracodawcę obowiązek ochrony zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Oznacza to, że pracodawca powinien podejmować określone działania zmierzające do ochrony pracowników przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W czasie pandemii oznacza to, że personel musi zostać wyposażony w maski ochronne z odpowiednimi filtrami. Warto także zadbać o to, aby sprzedawcę oddzielała od klienta płyta z pleksi, która będzie dla niego dodatkową ochroną przed ewentualnym zarażeniem. Pracownicy powinni zostać poinstruowani o prawidłowym stosowaniu maseczek ochronnych oraz o sposobie obsługi klienta. Dobrze także, aby właściciele wyposażyli pracowników w jednorazowe rękawice ochronne. Jest to szczególnie ważne, gdy pracownicy mają kontakt z pieniędzmi.
Rękawice mogą być dość skutecznym środkiem ochrony indywidualnej, jeżeli faktycznie będą użytkowane jako jednorazowe. Oznacza to, że po ich zdjęciu pracownik nie może ich założyć ponownie. Bardzo ważne jest również, aby pracownik nie dotykał twarzy rękami w rękawiczkach, o czym należy go poinstruować. Ponadto niezbędne jest zachowanie około 1-1,5 m odległości między pracownikiem a klientem czy interesantem. Im bardziej bezpośredni kontakt zostanie ograniczony, tym bardziej zmniejsza się ryzyko ewentualnego zarażenia. Należy zauważyć, że jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest wydawanie szczegółowych instrukcji i wskazówek dotyczących bhp na stanowiskach pracy.
Na tej podstawie pracodawca powinien przekazać pracownikom niezbędną wiedzę w zakresie ochrony przed zagrożeniami. Obowiązek ten istnieje bez względu na to, czy pracownicy zatrudnieni są na terenie przedsiębiorstwa czy zostali oddelegowani do pracy zdalnej w miejscu zamieszkania. W obecnej sytuacji należy jednak zaprzestać prowadzenia szkoleń czy wydawania instrukcji w tradycyjnej formie, np. w większych grupach w salach konferencyjnych. Pracodawcy mogą i powinni instruować swoich pracowników poprzez: organizowanie szkoleń online, wdrożenie samokształcenia w formie e-learningu, przesyłania instrukcji za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz wywieszanie plakatów informacyjnych w ogólnodostępnych miejscach.
Pracownik wobec klienta
Należy pamiętać, że pracownik sklepu z biżuterią ma obowiązek poinformować klienta sklepu o konieczności zasłonięcia ust i nosa. Gdy ktoś pojawi się w takim punkcie bez maseczki, nie powinien być obsłużony. W przypadku biżuterii pozostaje jeszcze kwestia mierzenia wyrobu jubilerskiego. Pracownik musi przekazać klientowi przedmiot, pozostając w bezpiecznej odległości. Po przekazaniu biżuterii z powrotem sprzedawcy ta musi zostać zdezynfekowana przez pracownika sklepu, zanim ponownie trafi na wystawę.
Dezynfekcja może zostać przeprowadzona poprzez wyczyszczenie biżuterii preparatem antywirusowym lub poddanie działaniu lamp UV-C. Lampy wykorzystujące światło ultrafioletowe są jednym z najskuteczniejszych urządzeń zdolnym usunąć z powierzchni wirusy, bakterie, grzyby lub zniszczyć DNA czy RNA wszelkich mikroorganizmów, które zostaną poddane naświetleniu. Należy jednak pamiętać, że podczas jej użytkowania nie można przebywać w naświetlanym pomieszczeniu. Catharina de Kat, rzecznik prasowy działu sytuacji kryzysowych i chorób zakaźnych europejskiego biura WHO, informuje, że według badań koronawirus może przetrwać do 72 godzin na plastiku i stali nierdzewnej, mniej niż cztery godziny na miedzi oraz mniej niż dwie godziny na złocie i srebrze. Dlatego też tak ważna jest dezynfekcja biżuterii po jej przymierzeniu.
Wyposażenie salonu
Zgodnie z prawem we wszystkich sklepach z biżuterią muszą zastać udostępnione środki ochrony osobistej, takie jak rękawiczki, a przy wejściach oraz przy kasach i ladach z biżuterią powinny zostać ustawione płyny dezynfekujące. Należy podkreślić, że za przestrzeganie obostrzeń odpowiada personel sklepu.
Elastyczny czas pracy
Należy także zauważyć, że pandemia spowodowała zmiany w czasie pracy sprzedawców. Tarcza antykryzysowa wprowadziła rozwiązania uelastyczniające przepisy o czasie pracy. To zapisy, które umożliwiają pracodawcy ograniczenia w odpoczynku pracowników. Pracodawcy mogą ograniczyć nieprzerwany odpoczynek dobowy pracowników do nie mniej niż ośmiu godzin oraz nieprzerwany odpoczynek tygodniowy do nie mniej niż 32 godzin. Istotne jest natomiast to, że pracodawca musi zagwarantować pracownikom równoważny okres odpoczynku w okresie nie dłuższym niż osiem tygodni.
Powyższe zasady mogą stosować tylko pracodawcy, u których na skutek epidemii koronawirusa wystąpił spadek obrotów gospodarczych. Warunkiem jest co do zasady brak zaległości pracodawcy w regulowaniu zobowiązań podatkowych, obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne oraz fundusze. Dodatkowo w porozumieniu z organizacjami związkowymi (albo przedstawicielami pracowników tam, gdzie takie organizacje nie działają) pracodawcy mogą: zawrzeć porozumienie o wprowadzeniu systemu równoważnego czasu pracy, w którym możliwe jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do maksymalnie 12 godzin (w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 12 miesięcy) – pracodawca będzie musiał „oddać” godziny powyżej standardowych ośmiu godzin innego dnia lub dać dzień wolny. Pracodawcy mogą także zawrzeć porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę zawartych z tymi pracownikami, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu. Marta Andrzejczak
