Wprawdzie polska gospodarka zwalania, ale nie załamuje to właścicieli niewielkich
przedsiębiorstw. Choć nie planują wielkich inwestycji to wciąż poszukują nowych
rynków zbytu i nowych źródeł finansowania. Niezmiennie od kilku już lat takim
źródłem finansowania są środki unijne.
W iedza o tym, o jakie środki unijne można się ubiegać,
to dopiero początek drogi po unijne pieniądze.
Środki z Unii Europejskiej przyznawane są na
konkretne cele oraz obszary wsparcia.
Zidentyfikowanie problemu
Dlatego ważne jest, aby firma zidentyfikowała cel, któremu ma służyć
inwestycja oraz dziedzinę, której dotyczy. Za różne dziedziny wsparcia
odpowiadają różne programy – firma musi znaleźć program, za pośrednictwem
którego dofinansowywane są takie projekty jak ten, który
zamierza realizować. Każdy program składa się z osi priorytetowych,
których cele są bardziej zawężone niż program. Z kolei każda oś priorytetowa
zawiera jedno lub więcej działań, w ramach których mogą czasem
występować poddziałania lub schematy. Aby ustalić, do którego konkursu
złożyć wniosek o dotację przedsiębiorca powinien określić właśnie tę
najmniejszą jednostkę, której cel odpowiada danemu projektowi.
Przygotowanie całej dokumentacji aplikacyjnej i złożenie jej w terminie
nie gwarantuje jeszcze przyznania środków. Każdy wniosek musi zostać
poddany ocenie formalnej. Po spełnieniu wymaganych kryteriów formalnych
wniosek jest oceniany pod względem merytorycznym. Tak ocenione
projekty są ze sobą porównywane w trybie konkursowym pod
względem zdobytych punktów. Dofinansowanie ze środków unijnych
otrzymują najlepsze projekty – te najwyżej ocenione na liście rankingowej.
Zwieńczeniem starań o dofinansowanie ze środków unijnych jest podpisanie
umowy o przyznaniu dotacji z instytucją, która będzie przekazywać
wsparcie z Unii Europejskiej. Umowa o dofinansowanie opisuje dokładnie
zobowiązania i uprawnienia beneficjenta oraz dokładny harmonogram
realizacji projektu i jego budżet. Dotacja może być odebrana, jeżeli
przedsiębiorca realizuje projekt niezgodnie z założeniami, które opisał
we wniosku o wsparcie lub nie osiągnął zamierzonego celu (np. nie
zakupił konkretnych maszyn lub nie przeszkolił wymaganej liczby pracowników).
Realizacja projektu musi być również w odpowiedni sposób
zabezpieczona. W zależności od wartości dofinansowania może to być:
weksel, hipoteka, poręczenie bankowe, gwarancja bankowa, cesja praw
z polisy ubezpieczeniowej itp.
Dotacje dla osób fizycznych
Wypłata dotacji i mikropożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej
jest przewidziana w ramach Działania 6.2 Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki – Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia.
Do końca 2011 roku osoba fizyczna, która ma pomysł na własny biznes
mogła uzyskać środki unijne na jego rozruch w formie bezzwrotnej
dotacji. Od 2012 roku – oprócz dotacji na własny biznes dla przyszłych
przedsiębiorców – będą udzielane również mikropożyczki. Na bezzwrotną
pomoc mogą liczyć osoby znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji na
rynku pracy, tj. długotrwale bezrobotni, przed 25 lub po 45 roku życia
czy zamieszkujący na wsi. Pozostałe osoby – nawet jeśli mają doskonały
pomysł na biznes – mogą liczyć tylko na niskooprocentowane pożyczki.
Dotacja może być przyznana w wysokości do 40 tys. zł, mikropożyczka
maksymalnie do 50 tys. zł. Wysokość wsparcia jest uzależniona od wykazania
rzeczywistych potrzeb związanych z uruchomieniem planowanej
działalności gospodarczej. Dotacja jest bezzwrotna, pod warunkiem, że
firma utrzyma się na rynku przynajmniej przez rok. Pożyczka będzie
udzielana na okres pięciu lat a przedsiębiorca będzie mógł skorzystać
z rocznej karencji wliczonej w okres spłaty pożyczki. Wytyczne dotyczące
udzielania pomocy na rozwój przedsiębiorczości zarówno w formie
dotacji, jak i pożyczki są tworzone przez zarządy województw, więc
poszczególne regiony mogą ustalić własne kryteria przyznawania pomocy.
Za każdym razem – warunkiem otrzymania pomocy w takiej postaci
– jest wcześniejszy udział w projekcie, obejmujący szkolenia i doradztwo
z zakresu przedsiębiorczości. Otrzymane wsparcie ze środków unijnych
powinno być przeznaczone przede wszystkim na pokrycie wydatków
inwestycyjnych, takich jak: środki transportu, składniki majątku trwałego,
koszty prac remontowych i budowlanych dostosowujących budynki czy
pomieszczenia do potrzeb planowanej działalności oraz zakup surowców
i materiałów niezbędnych do prowadzenia działalności.
Szczegółowych informacji należy szukać na internetowych stronach
urzędów marszałkowskich i wojewódzkich urzędów pracy:
Województwo dolnośląskie: www.pokl.dwup.pl
Województwo kujawsko-pomorskie: www.wup.torun.pl
Województwo lubelskie: www.wup.lublin.pl
Województwo lubuskie: www.wup.zgora.pl
Województwo łódzkie: http://efs.wup.lodz.pl
Województwo małopolskie: www.pokl.wup-krakow.pl
Województwo mazowieckie http://pokl.mazowia.eu
Województwo opolskie: www.pokl.opolskie.pl
Województwo podkarpackie http://pokl.wup-rzeszow.pl
Województwo podlaskie: www.pokl.wrotapodlasia.pl
Województwo pomorskie: www.woj-pomorskie.pl
Województwo śląskie: http://efs.wup-katowice.pl
Województwo świętokrzyskie: www.wup.kielce.pl
Województwo warmińsko-mazurskie; www.up.gov.pl
Województwo wielkopolskie http://efs.wup.poznan.pl
Województwo zachodniopomorskie: www.wup.pl
Terminy dostarczania wniosków
Pierwsze konkursy, w których zostaną wybrane fundusze pożyczkowe,
odbędą się w regionach w drugim kwartale 2012 r. dlatego też kontaktu
z pośrednikami realizującymi projekty w ramach Działania 6.2 PO KL należy szukać na internetowych stronach urzędów marszałkowskich
i wojewódzkich urzędów pracy.
O unijne dofinansowanie mogą ubiegać się również osoby fizyczne i osoby
prawne, które już zadebiutowały na rynku i prowadzą działalność gospodarczą.
Ta grupa przedsiębiorców może starać się o środki w ramach
Działania 312 „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw”. W ramach
tego działania pomoc może być udzielana w celu tworzenia lub rozwoju
mikroprzedsiębiorstw działających m.in. w obszarze usług dla ludności,
sprzedaży hurtowej i detalicznej, rzemiosła lub rękodzielnictwa. Pomoc
jest udzielana w formie refundacji części poniesionych kosztów kwalifikowanych
operacji a maksymalny poziom tej pomocy może wynosić 50
proc. kosztów kwalifikowanych. Za takie uznaje się koszty: budowy,
przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją obiektów, które
będą służyć prowadzeniu działalności, zagospodarowania terenu, zakupu
maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu, zakupu sprzętu
komputerowego i oprogramowania służącego do prowadzenia działalności,
zakupu środków transportu. Beneficjenci zakwalifikowani do
programu mają możliwość korzystania z zaliczek na realizację.
Dotacje dla małych i średnich firm
w Regionalnych Programach Operacyjnych
Wsparcie z Unii Europejskiej dla małych i średnich firm jest rozdzielane
na poziomie województw. Każdy region oferuje inne warunki. Dotacje
inwestycyjne dla sektora małych i średnich firm zawsze cieszyły się największym
zainteresowaniem. Z tego źródła przedsiębiorcy mogą pozyskać
dotację na rozbudowę przedsiębiorstwa, zakup wyposażenia niezbędnego
do prowadzenia i rozwoju działalności gospodarczej, działania modernizacyjne,
zmiany procesów produkcyjnych lub sposobu świadczenia usług,
dostosowywanie technologii i produktów do wymagań dyrektyw unijnych,
zastosowanie i wykorzystanie technologii gospodarki elektronicznej
(e-biznes) czy udział w targach i wystawach międzynarodowych oraz
misjach gospodarczych związanych z targami i wystawami za granicą. Jak
widać – katalog potencjalnych inwestycji jest bardzo szeroki. Zakres i typy
projektów inwestycyjnych czy doradczych są różne dla przedsiębiorstw
z poszczególnych województw. Każdy urząd marszałkowski może inaczej
określić listę przedsięwzięć, które będzie wspierał. Na szczególne względy
mogą liczyć przedsiębiorcy z pięciu województw: warmińsko-mazurskiego,
podlaskiego, lubelskiego, podkarpackiego oraz świętokrzyskiego, które
zostały objęte specjalnym Programem Operacyjnym Polska Wschodnia.
Dotacje na szkolenia
dla małych i średnich firm
W ramach Poddziałania 8.1.1. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
– Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw
przeznaczono do wykorzystania ponad 902 mln euro. Pula ta
została wykorzystana dotychczas w 68 proc. Środki uzyskane z tego
programu można przeznaczyć na szkolenia przyczyniające się do nabycia
nowych kwalifikacji zawodowych i umiejętności. Warunkiem jest, aby
nie były to szkolenia obowiązkowe wymagane przepisami powszechnie
obowiązującego prawa, np. szkolenia z zakresu BHP. Projekty szkoleń
muszą mieć charakter regionalny, mogą być ogólne – języków obcych,
zarządzania, psychologii czy obsługi programu finansowo-księgowego lub
specjalistyczne. Przy czym za szkolenie specjalistyczne uznaje się takie,
które polega na przekazywaniu wiedzy związanej z obecnym lub przyszłym
stanowiskiem pracy pracownika w danym przedsiębiorstw oraz przekazywaniu
umiejętności, których wykorzystanie w innym przedsiębiorstwie
nie jest możliwe. W przypadku szkoleń ogólnych maksymalna wartość
pomocy nie może przekroczyć 80 proc. kwoty wydatków kwalifikowanych
a w przypadku szkoleń specjalistycznych 45 proc. Dofinansowanie
jest
przyznawane w trybie konkursowym a terminy konkursów są różne
w zależności od województwa. Ogłoszenia o nich są publikowane w prasie
oraz na stronach internetowych instytucji organizujących konkursy
w ramach tego Poddziałania.
Inne rodzaje wsparcia
dla małych i średnich firm
Poza wymienionymi możliwościami pozyskania środków unijnych istnieje
możliwość uzyskania pomocy skierowanej do przedsiębiorstw rozpoczynających
działalność eksportową lub potencjalnych eksporterów.
W ramach Działania 6.1 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
„Paszport do eksportu” udzielane jest kompleksowe wsparcie dla przedsiębiorców
zainteresowanych nawiązaniem kontaktów handlowych
z partnerami zagranicznymi, obejmujące w szczególności doradztwo
i szkolenia w zakresie promocji sprzedaży za granicą i promocji eksportu,
badania rynków zagranicznych, udziału w imprezach targowo-wystawienniczych.
Działanie to składa się z dwóch etapów: przygotowania Planu
Rozwoju Eksportu, gdzie maksymalna wysokość dotacji wynosi 10 tys.
złotych oraz etapu drugiego – wdrożenia Planu Rozwoju Eksportu, gdzie
dotacja może wynieść do 200 tys. złotych. Każde przedsiębiorstwo może
otrzymać dofinansowanie na projekt przy założeniu, że nie będzie on
trwał dłużej niż 24 miesiące. Dofinansowanie to udzielane jest w formie
refundacji części kosztów kwalifikowanych w ramach etapu pierwszego
oraz refundacji lub zaliczki w ramach etapu drugiego. W tym przypadku
do kosztów kwalifikowanych należą m.in.: udział w zagranicznych imprezach
targowo-wystawienniczych w charakterze wystawcy, organizacja
i udział w misjach gospodarczych za granicą czy wyszukanie i dobór
partnerów na rynkach docelowych.
