Biżuteria modowa obecnie cieszy się olbrzymią popularnością wśród klientów salonów jubilerskich na całym świecie. Jednak rzadko uświadamiamy sobie, że biżuterię z materiałów tanich wprowadziła, a przede wszystkim rozpropagowała Coco Chanel.
Gabrielle Bonheur Chanel była obok Elsy Schiaparelli pierwszą kreatorką mody, dla której biżuteria była jednym z najistotniejszych elementów stroju. Niektórzy badacze skłonni są nawet przypisywać jej wprowadzenie do języka sformułowania „sztuczna biżuteria”.
Historia Coco
Gabrielle Bonheur Chanel urodziła się w 1883 r. w biednej francuskiej rodzinie w Maine-et-Loire we Francji. Kiedy miała 12 lat, zmarła jej matka, a ojciec zdecydował się oddać ją do sierocińca prowadzonego przez Zgromadzenie Najświętszego Serca Maryi, zakonu, który został założony, aby opiekować się biednymi i odrzuconymi. Po sześciu latach nauki nauczyła się szyć, co spowodowało, że mogła się usamodzielnić. Szybko znalazła zatrudnienie jako krawcowa, ale chciała realizować inną swoją pasję, a mianowicie śpiew. Chanel zadebiutowała na scenie, śpiewając w pawilonie Moulins „La Rotonde”. W tym czasie do Gabrielle przylgnął pseudonim sceniczny, z którym już nigdy się nie rozstała: Coco. Zawdzięczała go najprawdopodobniej dwóm piosenkom, które wykonywała „Ko Ko Ri Ko” i „Qui qu’a vu Coco”. Chanel nie odniosła jednak wielkiego sukcesu jako artystka. Musiała więc szukać innego zajęcia. I w 1912 r., zdobywszy pieniądze, otworzyła swój pierwszy paryski butik. Promowała w nim zupełnie nowy styl, oparty na prostocie i wygodzie. Z racji niezwykłej oszczędności formalnej proponowanej przez Coco odzieży jej stylizacje bardzo szybko ozdabiane były projektowaną przez nią biżuterią.
Biżuteria Chanel
Biżuteria wprowadzona do sprzedaży przez Chanel była tania, co sprawiło, że mogły pozwolić sobie na jej zakup niemal wszystkie kobiety. Coco postawiła na imitacje kamieni szlachetnych i pereł. Wprowadziła linię biżuterii przeznaczoną dla kobiet, które lekceważyły konwencje i chciały się wyróżniać. Jej biżuteria zmieniła oblicze rynku jubilerskiego. Była to prawdziwa rewolucja. Przez lata 20. I 30. XX wieku Chanel współpracowała z największymi jubilerami tego okresu, a zwłaszcza z Maison Gripoix, który wprowadził na rynek „kamienie ze szkła”. Gripoix specjalizował się w technice pâte-de- -verre, polegającej na wlewaniu szkła do delikatnych mosiężnych ramek w celu tworzenia bogatych ozdób w stylu renesansowym. Chanel współpracowała także z jubilerem Fulco di Verdurą. Prace Verdury w głównej mierze były inspirowane przyrodą. Na pierścieniach, kolczykach i naszyjnikach jego autorstwa znajdziemy motywy fantastycznych kwiatów oraz winorośli. Verdura był jednym z pierwszych projektantów, którzy diamentową biżuterię zaproponowali jako element codziennej stylizacji. Również on pierwszy złamał niepisaną zasadę jubilerów, że białe kamienie można komponować jedynie z białymi kruszcami. Verdura zaczął łączyć kolorowe kamienie szlachetne z żółtym złotem. Wspólnie z Coco Chanel zaprojektował jedne z najbardziej poszukiwanych przez kolekcjonerów ozdób – inkrustowane bransoletki z krzyżem maltańskim. Gabrielle Chanel nie tworzyła jednak tylko biżuterii wykonanej z materiałów syntetycznych. Na uwagę zasługuje fakt, że w 1933 r. wraz z projektantem Paulem Iribe stworzyła ekstrawagancką biżuterię na zlecenie Międzynarodowej Gildii Kupców Diamentów. Platynowa kolekcja diamentowej biżuterii została zaprezentowana publiczności i w dniu otwarcia wystawy obejrzało ją ponad 3 tys. osób.
Czasy powojenne
Od 1955 r. Coco rozpoczęła współpracę ze złotnikiem Robertem Goossensem. Udało im się stworzyć kultowe projekty, tj. krzyże w stylu bizantyjskim, noszone na długich sznurach pereł i paciorków. Chanel tak jak Goossens uwielbiała mieszać style. Zestawiać ze sobą elementy pozornie niepasujące. Należy zauważyć, że Goossens tworzył oryginalne dzieła sztuki jubilerskiej przeznaczone dla Chanel i wykonane z prawdziwego złota i prawdziwych kamieni, które z kolei po skopiowaniu wykorzystywano podczas pokazów mody i do prezentacji. Modele te ostatecznie posłużyły jako podstawa do projektowania biżuterii dla kostiumów Chanel. Coco pracowała jako projektantka biżuterii aż do śmierci w 1971 r.
Zmiana w postrzeganiu biżuterii
Chanel całkowicie zmieniła sposób postrzegania biżuterii. Z ekskluzywnego przedmiotu symbolizującego władzę i bogactwo biżuteria za sprawą Coco stała się pożądanym akcesorium modowym. Pokazała, że biżuteria to atrybut, którym można się bawić, zmieniać, i – co ważne – że przedmiot, który pozwala na wyeksponowanie zalet kobiecej stylizacji, nie musi być drogi. Za sprawą Coco Chanel biżuteria trafiła pod strzechy. Marta Andrzejczak
Źródła: Judith Miller „Biżuteria. Historia. Projektanci. Kolekcje” Alice Mackrell „Art and fashion”
