Jednym z gospodarczych filarów Unii Europejskiej jest zasada swobodnego przepływu towarów i usług pomiędzy poszczególnymi Państwami Wspólnoty.
Tego typu aktywność stanowi istotny element działalności prowadzonej przez polskie podmioty gospodarcze, w tym również działające na rynku obrotu wyrobami i usługami jubilerskimi.
VAT wewnątrz UE
Na firmę zamierzającą prowadzić działalność w zakresie handlu wewnątrzunijnego nałożony został obowiązek posiadania i posługiwania się unijnym numerem NIP. O nadanie tego numeru, który w praktyce jest numerem NIP podatnika poprzedzonym skrótem PL, przedsiębiorca musi wystąpić na druku VAT R przed dniem dokonania pierwszej czynności wewnątwspólnotowych dostaw lub nabycia towarów. Numer ten posiadać muszą także podatnicy nabywający usługi w ramach tzw. importu usług oraz ci, którzy je świadczą na rzecz zagranicznych unijnych podatników zobowiązanych do rozliczenia podatku w kraju nabycia. Dodania wymaga, że obowiązek posiadania unijnego NIP dotyczy podatników VAT zarejestrowanych jako czynni, a także innych podmiotów, szczegółowo wymienionych w art. 97 ustawy o VAT. Kolejnym obowiązkiem podatników uczestniczących w obrocie wewnątrzunijnym jest konieczność składania zbiorczej informacji podsumowującej VAT UE. Warto pamiętać, że jest to deklaracja składana niezależnie od powszechnej deklaracji VAT, a co szczególnie istotne inne są również terminy jej przekazania do urzędu skarbowego. Obowiązek złożenia informacji VAT UE ciąży na podatnikach, którzy dokonali wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, nabyli towary a także dokonali dostaw towarów określonych art. 100 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT oraz wykonali usługi podlegające opodatkowaniu na terytorium innego kraju UE dla których miejsce świadczenia ustalane jest stosownie do normy art. 28b. Podkreślenia wymaga, iż informacji podsumowującej VAT UE nie składają podatnicy dokonujący tzw. importu usług, pomimo iż w zakresie dokonanej czynności mają obowiązek posługiwać się numerem NIP UE.
Obowiązki formalne
Regułą jest, że informację VAT UE składa się w do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonanej transakcji. Niemniej, niezależnie od powyższej ogólnej zasady nakazującej miesięczne składanie informacji podsumowującej, przepisy dopuszczają również możliwość kwartalnego jej doręczania właściwemu urzędowi skarbowemu. Informacje takie mogą być składane w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy, z tytułu dokonania transakcji wewnątrzunijnych, jeżeli dotyczą transakcji wewnatrzwspólnotowych dostaw towarów oraz dostaw towarów, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 3, a wartość tych transakcji nie przekracza w danym kwartale i w żadnym z czterech poprzedzających kwartałów kwoty 250 000 zł (przy czym do dnia 31 grudnia 2011 r. limit ten wynosi 500 000 zł). Ten sam typ rozliczenia dotyczy transakcji wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów, jeżeli całkowita wartość tych transakcji bez podatku od wartości dodanej nie przekracza w danym kwartale 50 000 złotych oraz transakcji świadczenia usług na zasadach wskazanych art. 100 ust. 1 pkt 4, bez limitu kwotowego.
System INTERSTAT
W myśl przepisów prawa celnego osobą zobowiązaną do przekazywania informacji w ramach systemu INTRASTAT jest osoba fizyczna lub osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która jest podatnikiem VAT i realizuje wymianę towarową z krajami Unii Europejskiej. Pomimo powyżej określonej ogólnej zasady obligującej podmioty zobowiązane do składania deklaracji w ramach systemu INTRASTAT należy podkreślić, iż z obowiązku tego wyłączone zostały podmioty, które nie przekroczyły ustalonych progów statystycznych właściwych dla transakcji wywozu i przywozu towarów. Odpowiednio, próg podstawowy, którego przekroczenie obliguje podmiot zobowiązany do złożenia deklaracji INTRASTAT wynosi w 2011 roku w wywozie milion złotych i milion złotych przy przywozie. Oznacza to, iż podmioty, które nie przekroczyły ustalonego progu podstawowego nie są zobowiązane do składania deklaracji INTRASTAT. Natomiast przekroczenie tej wartości obliguje podmiot do jej składania, przy czym, jeżeli wartość będących przedmiotem obrotu towarów nie przekracza wartości progu szczegółowego (przywóz – 33 000 000 zł, wywóz 60 000 000 zł), to podmiot wypełnia deklaracje w sposób uproszczony.
Marek Piotrowski
prawnik, doradca podatkowy
