Palniki w złotnictwie

Tadeusz Dylak


mistrz złotnik,
autor podręcznika dla
złotników ,,Złotnik, zawód jakich mało”

Jedną z rozlicznych umiejętności, jakimi musi wykazać się każdy złotnik, jest
umiejętność lutowania. Zdolność ta przejawia się przede wszystkim w sprawnym
posługiwaniu się palnikiem jubilerskim.


Palnik jubilerski towarzyszy branży
złotniczej od wieków.
Pierwszym znanym nam palnikiem
była ustna dmuchawka na
gaz ziemny bądź koksowy. Warto
zauważyć, że w czasach powojennych najpopularniejszym
palnikiem stał się palnik na
gaz propan-butan (fot.1.). Wszedł on na stałe
do użytku. Służył równie dobrze do topienia
niewielkich ilości złota czy srebra, jak i do
wszystkich innych misternych prac podczas
wytwarzania bądź naprawy biżuterii



Proces lutowania


Palnik jest urządzeniem jubilerskim, które jest
niezbędne w procesie lutowania. Określenie
lutowanie odnosi się zarówno do lutowania
miękkiego, jak i twardego. Lutowanie miękkie
ma miejsce wówczas, gdy używamy do
łączenia ze sobą metali trudnotopliwych
stopów o niskiej temperaturze topnienia,
takich jak np. cyna. Lutowanie twarde, określane
także jako spawanie metalu, występuje
natomiast w momencie, gdy lut jest sporządzony
z metali, które lutujemy.
Zwinięty w obrączkę pasek złota próby 0.585,
zlutowany lutem złotym tej samej próby, będzie
lutem twardym w ogólnym pojęciu. Warto
zauważyć, że złotnicy w zasadzie niezwykle
rzadko używają do lutowania cyny i nigdy do
lutowania złota. Wprowadzili swoje własne
nazewnictwo, w którym lut tej samej próby,
niezależnie, czy będzie to próba 0.585, czy
0.750, czy jakakolwiek inna, będzie miał nazwę
lutu twardego, średniego bądź miękkiego.
Z nazwą lutu korespondować oczywiście
będzie zawsze punkt topliwości lutu w ściśle
określonej temperaturze. Jeszcze nie tak dawno
temu, kiedy pierścionek lutowało się z wielu
elementów, lutu twardego używano do lutowania
oprawki, obwódki i bizy (podbudowy),
lutu średniego do przylutowania obrączki do
bizy, często zwanej szyną, i lutu miękkiego do
lutowania pozostałych elementów stanowiących
elementy ozdobne pierścionka.
Umożliwiało to wykonywanie lutowania po
lutowaniu w obszarze tego samego miejsca
bez obawy, że lut z pierwszego lutowania
zostanie uszkodzony bądź popłynie.




Palnik na gaz propan-butan

[...]

Dostęp dla prenumeratorów Polskiego Jubilera Użytkownik: Hasło:

Wszyscy prenumeratorzy dwumiesięcznika w ramach prenumeraty otrzymują login i hasło umożliwiające korzystanie z pełnych zasobów portalu (w tym archiwum). Prenumerata POLSKIEGO JUBILERA to: Pewność, że otrzymasz wszystkie wydania dwumiesięcznika prosto na biurko Dostęp do pełnych zasobów portalu www.polskijubiler.pl (w tym archiwum dostępne wyłącznie dla prenumeratorów) Rabat uzależniony od długości trwania prenumeraty Wszystkie dodatkowe raporty tylko dla prenumeratorów Prenumeratę możesz zamówić: Telefonicznie w naszym Biurze Obsługi Klienta pod nr 22 333 88 20 Korzystając z formularza zamówienia prenumeraty zamieszczonego na stronie www.polskijubiler.pl Jeśli jesteś prenumeratorem a nie znasz swoich danych dostępu do artykułów Polskiego Jubilera skontaktuj się z nami, bok@pws-promedia.pl