Biżuteria od biedermeieru do art déco

Wystawa w poznańskim Muzeum Narodowym prezentuje obiekty jubilerskie, które stylistycznie przynależą do biedemeieru, historyzmu, secesji i art déco. Zgromadzone precjoza, oprócz znaczenia typowo ozdobnego, mają także symbolikę paradną, patriotyczną, sentymentalną i żałobną

Wystawa powstała z zamysłu Iwony Korgul-Wyszatyckiej z Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Włączyła ona do niej biżuterię ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu i Muzeum Miedzi w Legnicy. Ekspozycję tworzy około 270 klejnotów, w tym 63 należą do Muzeum Narodowego w Poznaniu, 123 do Muzeum Mazowieckiego w Płocku i 85 do Muzeum Miedzi w Legnicy. Pierwsza odsłona wystawy miała miejsce w Płocku - od 29 stycznia do 10 czerwca 2007, druga w Legnicy - od 12 września do 31 grudnia 2007.

Teraz gości w Muzeum Sztuk Użytkowych, oddziale Muzeum Narodowego w Poznaniu. Różne były drogi gromadzenia kolekcji biżuterii. Muzeum płockie od 1968 r. specjalizuje się w sztuce secesyjnej i od tego czasu tworzy się tu kolekcję biżuterii - oczywiście głównie secesyjnej. Dziś jest to zbiór niezwykle bogaty, wśród kolekcji muzealnych jeden z najważniejszych w kraju. Z kolei kolekcja biżuterii w legnickim muzeum "zaczęła się" od powstania w 1979 r. Ogólnopolskiego Przeglądu Form Złotniczych, który dziś przybrał postać Legnickiego Festiwalu Srebra. Początkowo muzeum było wraz z legnickim BWA współorganizatorem owych imprez, a program gromadzenia muzeum przewidywał zakup do zbiorów prac nagradzanych i wyróżnianych w konkursach.

W związku z zakupem w 1993 r. kolekcji polskich sreber art déco i darami następnych - w zdecydowanej większości biżuterii - muzeum ma obecnie największy w Polsce zespół prac czołowych polskich artystów "biżuteryjnych" z tego czasu: Henryka Grunwalda i Józefa Fajngolda, ale też tuż powojennej polskiej twórczości i wytwórczości w tym zakresie - głównie po lata 60., z pracami Mamerta Celmińskiego oraz Spółdzielni ORNO z Warszawy, IMAGO ARTIS z Krakowa czy poznańskiej RYTOSZTUKI włącznie. Zbiory poznańskiego muzeum - w tym i biżuteryjne - mają 150 lat. Jednak biżuterii pozyskanej w tamtych czasach, jak i nabytków międzywojennych dotrwało niewiele.

Dzisiejszy stan posiadania

zawdzięczamy nabytkom powojennym: darom, zakupom - głównie dokonywanym w latach 1970-1980 oraz przekazowi sreber z Funduszu Obrony Narodowej. Tytuł wystawy zapowiada prezentację obiektów od biedermeieru do art déco, czyli zawierających się w okresie od 1. ćw. XIX w. do lat 1920-1940. Ale jak to w dziejach sztuki w ogóle, tak i w rozwoju biżuterii nic nie jest takie proste i oczywiste.

Otóż pewne pomysły i wzory odznaczają się tzw. długim trwaniem. Dotyczy to choćby typu korony pierścionka czy zawieszki kolczyka, skomponowanego z centralnego większego kamienia - zazwyczaj barwnego, ujętego ramką z drobniejszych bezbarwnych kamieni - najczęściej brylantów, która to kompozycja trwa nieprzerwanie od 2. poł. XVII w. aż do dziś. Na wystawie jej przykładami są m.in.: broszka-agrafa z ok. 1900 r. z listkami i rozetą z rubinu syntetycznego otoczonego brylancikami czy pierścionek z szafirem i brylantami, wykonany we Lwowie po 1969 r. - oba klejnoty ze zbiorów Muzeum Mazowieckiego w Płocku.

Charakterystyczne są także powroty do niektórych historycznych - dalszych lub bliższych - stylistyk; najczęściej to odwołania do klasycyzmu i biedermeieru, jak miało to miejsce w 4. ćw. XIX w., w latach ok. 1910-1920, czy jako jeden z nurtów stylistycznych lat 30. Od końca lat 60. trwa moda na art déco i wielki powrót tamtej stylistyki w nowych kreacjach biżuteryjnych. Na wystawie przykładem tej tendencji jest broszka z akwamarynem ze zbiorów Muzeum Miedzi w Legnicy, powstała w okręgu kostromskim w ZSRR po 1958 r., czy należąca do Muzeum Narodowego w Poznaniu złota brosza paryska z lat 70. wg projektu Nadii Lger, będąca trójwymiarową "wersją" kompozycji "Suprematyzm" Kazimierza Malewicza.

Brosza owa to zarazem najmłodszy obiekt na wystawie, zaś najstarszą jest klasycystyczna złota szpila z koralową kameą z przełomu XVIII i XIX w., [...]

Dostęp dla prenumeratorów Polskiego Jubilera Użytkownik: Hasło:

Wszyscy prenumeratorzy dwumiesięcznika w ramach prenumeraty otrzymują login i hasło umożliwiające korzystanie z pełnych zasobów portalu (w tym archiwum). Prenumerata POLSKIEGO JUBILERA to: Pewność, że otrzymasz wszystkie wydania dwumiesięcznika prosto na biurko Dostęp do pełnych zasobów portalu www.polskijubiler.pl (w tym archiwum dostępne wyłącznie dla prenumeratorów) Rabat uzależniony od długości trwania prenumeraty Wszystkie dodatkowe raporty tylko dla prenumeratorów Prenumeratę możesz zamówić: Telefonicznie w naszym Biurze Obsługi Klienta pod nr 22 333 88 20 Korzystając z formularza zamówienia prenumeraty zamieszczonego na stronie www.polskijubiler.pl Jeśli jesteś prenumeratorem a nie znasz swoich danych dostępu do artykułów Polskiego Jubilera skontaktuj się z nami, bok@pws-promedia.pl