Tomografia w gemmologii
Prawie do końca XIX w. nie było możliwości nieniszczącego badania wnętrza materiałów nieprzezroczystych. Dopiero odkrycie w 1895 r. tzw. promieni X (promieni Roentgena) diametralnie zmieniło sytuację – zapoczątkowana została era nieinwazyjnego badania wnętrza różnych materiałów.Od tego momentu zaczęła rozwijać się tomografia – grupa nieustannie doskonalonych metod diagnostycznych mających za cel uzyskanie możliwie najwyższej jakości obrazu struktury przekroju badanego materiału (2D) oraz/lub stworzenie jego modelu przestrzennego (3D). Początkowo badano tym sposobem obiekty żywe, z czasem też inne, w tym i kamienie jubilerskie.
Fig. 1
Radiogramy pereł słonowodnych: naturalnej (po lewej)
i hodowanej jądrowej (po prawej)
Diagnostyka obrazowa
Współczesne techniki obrazowania wykorzystują nie tylko promienie X, ale i pozostałe zakresy promieniowania elektromagnetycznego (od promieni γ do fal radiowych), jak też ultradźwięki i cząstki elementarne. Diagnostyka obrazowa obejmuje obecnie tomografię rentgenowską (radiografię, tomografię komputerową 2D i 3D, obrazowanie rentgenowskie wzmocnione dyfrakcyjnie), ultrasonografię dwuwymiarową (USG), tomografię rezonansu magnetycznego (MR), pozytonową tomografię emisyjną (PET), tomografię emisyjną pojedynczego fotonu (SPECT) oraz tomografię optyczną (OT). W diagnostyce obrazowej kamieni jubilerskich najbardziej skuteczne okazały się: tomografia rentgenowska (radiografia, tomografia komputerowa, obrazowanie rentgenowskie wzmocnione dyfrakcyjnie) i tomografia optyczna.
Rejestracja fotograficzna
Radiografia jest najstarszym rodzajem tomografii rentgenowskiej, choć gdy powstawała, przed przeszło stu laty, nie znano jeszcze pojęcia tomografia. Mówiło się wówczas o badaniu rentgenowskim, prześwietleniu rentgenowskim lub zdjęciu rentgenowskim. Radiografia opiera się na interpretacji obrazu uzyskanego przez zwykłe prześwietlenie obiektu promieniami X. Jej istotnym elementem jest rejestracja fotograficzna zmian natężenia wiązki promieni X absorbowanych przez zróżnicowaną strukturalnie materię prześwietlanego obiektu. Absorpcja rentgenowska jest proporcjonalna do sześcianu liczby atomowej pierwiastka absorbującego. Różnice składu pierwiastkowego prześwietlanej materii przekładają się zatem na różnice poziomu absorpcji padającego promieniowania. Graficzny zapis tych różnic odzwierciedla strukturę badanego obiektu. Urządzenie umożliwiające bezpieczne prześwietlanie promieniowaniem X i rejestrację rezultatu absorpcji nazywane jest aparatem rentgenowskim, a uzyskany obraz radiogramem lub zdjęciem rentgenowskim (fig. 1).
Fig. 2. Ideogram rentgenowskiego tomografu komputerowego
(wg S. Karampelas et al.)
Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa to znacznie młodszy rodzaj tomografii rentgenowskiej. Zapoczątkowana została dopiero w drugiej połowie minionego stulecia. Obecnie jest metodą diagnosty [...]
Udostępniono 30% tekstu, dostęp do pełnej treści artykułu tylko dla prenumeratorów.
Wszyscy prenumeratorzy dwumiesięcznika w ramach prenumeraty otrzymują login i hasło umożliwiające korzystanie z pełnych zasobów portalu (w tym archiwum).
Prenumerata POLSKIEGO JUBILERA to:
Prenumeratę możesz zamówić:
Jeśli jesteś prenumeratorem a nie znasz swoich danych dostępu do artykułów Polskiego Jubilera skontaktuj się z nami, bok@pws-promedia.pl
|
Włodzimierz Łapot